مسعود امینی تیرانی: تماشای فیلم تجربی طاقت فرساست

به گزارش صد کادو مسعود امینی تیرانی فیلمساز و مدیر فیلمبرداری سینما بیان کرد که تماشای فیلم تجربی طاقت فرساست.

به گزارش صد کادو به نقل از ستاد خبری سومین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران، نشست برخط سومین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران با مبحث «فرم: فیل در اتاق فریم ها» با حضور مسعود امینی تیرانی و با اجرای تی یام یابنده در اینستاگرام معاونت فرهنگی و آموزش انجمن سینمای جوانان ایران برگزار گردید.
تی یام یابنده در ابتدای این لایو اظهار داشت: به علت کمبود منابع فارسی درباره فیلم تجربی تابحال کمتر توانسته ایم درباره این گونه سینمایی صحبت نماییم اما سینماگران مهمی در این حوزه کوشیده اند. در این جلسه های برخط نظریه و تاریخ سینمای تجربی و ۴ جنبش فوتوریست، سورئالیست ها، دادائیست ها و ساخت گراها صحبت می شود که در کاباره ول تر زوریخ سوییس راه می اندازند. جنبش ها و هنرمندانی که بی اعتماد به سیاست و هنر هستند و به سینما بعنوان یک هنر از این منظر نگاه می کنند که دیگر ابزاری برای انتقال حرف نیست بلکه به خودی خود شاخص و مجزاست و در این جلسه ها این تاریخ و نظریه بررسی می شود.
در ادامه مسعود امینی تیرانی فیلمساز و مدیر فیلمبرداری سینما روی خط آمد. یابنده ضمن اشاره به عنوان «فرم: فیل در اتاق فریم ها» از وی خواست تا ابتدا نگاهی کلی به سینمای تجربی داشته باشد.
فیلم تجربی به مثابه معماری
امینی تیرانی اظهار داشت: تئوریزه کردن سینمای تجربی کار سختی است و با چالش هایی رو به رو است. این که اساساً یک تجربه چیست و اگر کسی آنرا تجربه نمود آیا باز هم تجربه خواهد بود؟! اما در زمینه تماشای یک فیلم تجربی باید درباره اشتراکات مان از فیلم تجربی صحبت نماییم. مدیر فیلمبرداری و کارگردان سینما بودن در این بحث چندان قابل جدا کردن نیست. فیلم تجربی گروه کوچکی دارد تا بتواند ایده های خویش را ساده تر اجرایی کند و در جایی شاید این تفکیک بین کارگردان و مدیر فیلمبرداری چندان امکان پذیر نباشد. به تاریخ فیلمهای تجربی هم رجوع نماییم همین نکته را پیدا می نماییم.
وی افزود: فیلمهای تجربی به داستان گویی توجهی ندارند. به تکرار برخی فرم ها به صورت منظم یا نامنظم اهمیت می دهند. با زمان در چالش هستند یا آنرا گسترش می دهند یا از شکل خارج می کنند یا آنرا فشرده می کنند. ارتباط فیلم تجربی با موسیقی هم زیاد است. تدوین هم با موسیقی و تصویر ارتباط زیادی دارد و نوع ارتباط با موسیقی در اینجا هم مهم می باشد. ترکیب عناصر مختلف از شکل گرفته تا عناصر بصری و حرکت دوربین و تغییرات شکلی در فیلمهای تجربی هم مشخصه های دیگر هستند.
این سینماگر اضافه کرد: همینطور مخالفت جدی با هر نوع زبان یا گرامر سینما هم خصوصیت دیگر است. فیلم تجربی آنرا نادیده می گیرد و کار جدیدی می کند. مرحله تولید فیلم تجربی مهم تر از محصول نهایی است. این که چه به دست می آوریم اهمیت کمتری از چگونگی به دست آوردن آن دارد. وقتی هنر سینما به یک نوع معماری میل می کند احتمالاً به سمت ساخت فیلم تجربی می رود. این تعریفی است که من در تجربه های خودم به آن رسیده ام. چونکه آنرا برای دسته بندی ایده هایم مناسب دانستم تا بتوانم گسترش شان بدهم.
امینی تیرانی با اشاره به اینکه تماشای فیلم تجربی خیلی سخت و طاقت فرساست، اظهار داشت: معماری فرایند ساماندهی به فضا با استفاده از فرم هاست و می تواند در هر زمانی اجرا شود. ازاین رو هر بار دیدن یک فیلم تجربی شکلی از یک ارتباط را امکان دارد باردیگر ساماندهی کند.
تی یام یابنده هم اظهار داشت: زاویه نگاه متفاوت و شکستن خط فرضی و قواعد سینمایی از دیگر مولفه های فیلم تجربی است.
وی از امینی تیرانی پرسید چطور میتوان این نگاه را برای فرم مورد استفاده مان به خدمت گرفت؟
امینی تیرانی توضیح داد: نقطه شروع ما در فیلم تجربی جایی نیست که بگوییم می خواهیم درباره یک مبحث مثل طلاق فیلم بسازیم. درصورتیکه در معماری نقطه شروع کارمان یک فرم و شکل است نه مفهوم. در دوره ای نقاشی به تصویر کردن انسان توجه داشت ابتدا با حضرت مسیح و حضرت مریم و بعد به یک سوژه انسانی متوجه شد. اما در مقطعی مبحث نقاشی به طور عمده انسان به شیوه فیگوراتیو یا بر مبنای یک ایده ذهنی بود. در روسیه مالویچ این سوال را بیان کرد که حال اگر در نقاشی مبحث نداشته باشیم چه باید کشید و به ایده مربع سفید رسید که یکی از کارهایش است. ازاین رو بازنمایی چه چیزی است؟! در فیلم داستان گو یا غیرتجربی همیشه ایده جهان عینی و واقعی برایمان مسئله است. اما اگر نخواهیم درباره آنها فیلم بسازیم چه؟! ازاین رو فیلم تجربی چیزی را بازنمایی می کند که ما درباره آن دست کم فعلا چیزی نمی دانیم.
وی در بخش دیگری در پاسخ به سوال حاضران در این جلسه آنلاین در خصوص این که آیا در ساخت فیلم تجربی می توانیم به مفهوم فکر نماییم یا ساختار مهم می باشد، اظهار داشت: اگر بخواهیم به فیلم تجربی به معنای خالص آن فکر نماییم نباید به مفهوم فکر نماییم. شاید حتی بعداً بتوانیم در فرایند تولید کمی گرفتار مفهوم بشویم. درباره تجربه فیلم خودم «سه روز و سه قتل» می گویم که با ایده یک خطی ۶ اجراگر در یک خانه شکل گرفت و وقتی می خواستم پروانه ساخت بگیرم گفتم که فیلمنامه ندارم و مدت زیادی طول کشید تا مسؤلان را مجاب کنم و از نوشتن ایده ها پرهیز کردم. فرم خود در ادامه و در روند ساخته شدن فیلم معناسازی می کند.
این کارگردان درباره فیلم تجربی هم بیان نمود: میزان اعتراض سیاسی و شخصی در فیلم تجربی اهمیت دارد. صحبت و تعامل مدیر فیلمبرداری و کارگردان هم به صحبت درباره جهان بینی و نگاهشان برمی گردد.
سومین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران به دبیری سعید پوراسماعیلی و دبیری علمی احمد الستی ۲۴ آذر ماه ۱۴۰۰ در بخش های مقالات پژوهشی، جستارهای آزاد و ترجمه با محوریت سینمای تجربی برگزار می گردد. آخرین فرصت ارسال چکیده مقالات به این رویداد ۱۰ شهریور ۱۴۰۰ است.