بازی، اسباب بازی و هویت فرهنگی از گنجینه های بومی تا چالش های جهانی

صد کادو: کارشناسان در نشست «بازی، اسباب بازی، فرهنگ و تنوع قومی» به بررسی نقش بازی و اسباب بازی در ایجاد هویت فرهنگی، چالش های جهانی سازی اسباب بازیها و اهمیت حفظ گنجینه های بومی در این زمینه پرداختند.
به گزارش صد کادو به نقل از ایسنا، نشست «بازی، اسباب بازی، فرهنگ و تنوع قومی» با حضور طیبه عزت اللهی نژاد، عضو هیأت علمی پژوهشکده هنر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، بهنام زنگی، عضو هیأت علمی دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس و گرافیست، شیما اثنی عشری، دکتری پژوهش هنر و مدرس دانشگاه و سیدبدرالدین احمدی، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و جمعی از متخصصان حوزه فرهنگ، هنر و بازی انجام شد.

اهمیت جغرافیا، فرهنگ و بیان در طراحی بازی

در آغاز این نشست سیدبدرالدین احمدی، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به استعدادهای ذاتی خردسالان در مدیریت و خلاقیت، بر اهمیت جغرافیا، اقلیم، فرهنگ و بیان معاصر در طراحی بازیها اصرار کرد.
او با بیان اینکه نسل ها تغییر کرده اند، اضافه کرد: برای رسیدن به نتایج مطلوب، ابتدا باید چرایی و چیستی موضوع را بررسی نماییم تا به چگونگی برسیم. لطمه شناسی صحیح به طراحی درست فرایندها منجر می شود. باید دید آیا آنچه طراحی می نماییم ارزش ادامه دارد یا خیر؟
احمدی با مثال یوز ایرانی، بر لزوم توجه به فاکتورهای فرهنگی و جغرافیایی در طراحی اسباب بازیها اصرار کرد و اظهار داشت: اگر بتوانیم آنچه را که درباره ی اش صحبت می نماییم اندازه گیری نماییم، می توانیم خود و آینده را اصلاح نماییم. بازی و اسباب بازی سن نمی شناسد و در پیشرفت بشری جایگاه ویژه ای داشته و اثرگذار بوده است.
او همین طور به لزوم توجه به استعدادهای افراد در نظام آموزشی و اجتناب از کپی برداری صرف در مدیریت اشاره نمود.

احمدی با طرح این سوال که آیا بازیها و اسباب بازیهای قومی و بومی در راه هویت ملی و فرهنگی ما قدم مثبتی برداشته اند یا خیر؟ بر اهمیت اهداف روشن در تولید اسباب بازی و توجه به عوامل داخلی و خارجی موثر بر آن اصرار کرد.
او هم چنین اظهار داشت: بازی و اسباب بازی هم می تواند سفیر فرهنگی ما باشد و بر لزوم بررسی زیربناهای تربیتی و فرهنگی کشورهای دیگر در صادرات اسباب بازی اثرگذارد.

بازی ها دارای تفکر هوشمندانه هستند

بهنام زنگی، عضو هیأت علمی دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس و گرافیست، به عنوان دیگر سخنران این جلسه، با اشاره به تلاش همیشگی انسان در ارتباط با طبیعت و گونه های زیستی، اظهار داشت: بازی، پدیده ای فطری است که قبل از ایجاد ادبیات و هنر در انسان پدید آمده است. اولین نیاز ذاتی انسان تازه متولد شده، بازی است که در زمانی شکل می گیرد که سرگرم تعلقات ذهنی نشده است و تاثیر آن پایدارتر است.
او با بیان اینکه بازی و سرگرمی بطورکامل مطابق با نیاز فردی و جمعی انسان است، اضافه کرد: تنوع بومی و فرهنگی، تنوع بازی را نیز به همراه دارد. بازیها فقط سرگرمی نیستند و تعدادی از آنها دارای تفکر هوشمندانه و برخی دیگر فقط جنبه سرگرمی دارند.

زنگی با اشاره به گنجینه باارزش بازیهای بومی در ایران به علت تکثر فرهنگی، بر ضرورت بروزرسانی این ذخایر فرهنگی و استفاده از آنها در صنعت بازی اصرار کرد.
او هم چنین به نقش بازی در فرایندهای آموزش، درمان، تربیت و رشد اشاره نمود و اظهار داشت: بازی بواسطه نیاز ذاتی انسان، الگوی ذاتی دارد و با اصول و مفاهیم فرهنگی مشروع است. توسعه فرهنگی و توسعه پایدار نیازمند توجه به فرهنگ هستند و مسئله بازی و اسباب بازی را نباید فقط جنبه سرگرمی درنظر گرفت، بلکه بوسیله بازی می توان دغدغه های کلان را آموزش داد و مشکلات را مرتفع کرد.

اهمیت انتقال ارزش های تاریخی و فرهنگی بوسیله اسباب بازی ها

طیبه عزت اللهی نژاد، عضو هیأت علمی پژوهشکده هنر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات نیز با اشاره به شصت و ششمین سالگرد تولید عروسک باربی، به تاثیرهای این اسباب بازی بر ایجاد استانداردهای بدن و عزت نفس دختران اشاره نمود.
او با بیان اینکه عروسک باربی در سال ۱۹۵۹ ساخته شد و به سرعت به عنوان یک نماد شناخته شد، اضافه کرد: این عروسک موجب شد تا دختران بدن مطلوب را بوسیله رژیم های غذایی به دست آورند. برای ساخت این عروسک تبلیغی درنظر گرفتند با این مفهوم که روزی دقیقا مثل شما خواهم بود و تا آن روز در کنار شما خواهم بود. در صورتیکه ما عروسک دارا و سارا را داریم، اما نه بدنی دارند و نه شعاری برای آن داریم.

عزت اللهی نژاد با تأکید بر اینکه هدف این شرکت وابسته کردن افراد به این عروسک بود، بر لزوم ساخت کلیدواژه هایی برای ماندگاری در این جهان پرهیاهو اصرار کرد.
وی با مقایسه عروسک باربی با عروسک های سنتی ایرانی، بر اهمیت انتقال ارزش های تاریخی و فرهنگی بوسیله اسباب بازیها اصرار کرد و اظهار داشت: عروسک غربی اولا بر پایه بدن و ثانیا با پوشاک ارزش گذاری شد در صورتیکه به صورت تاریخی و سنتی در جوامعی مانند ایران هرچه در غیاب بدن اول باشد، مطرح است. برای ما هویت، تاریخ و اقلیم ارجح از بدن است.
او هم چنین بر ضرورت ترویج عشق به وطن و حس تعلق از کودکی و تربیت نسلی ایران دوست اصرار کرد.
شیما اثنی عشری، دکتری پژوهش هنر و مدرس دانشگاه نیز با اشاره به محدودیت تحقیقات در عرصه اسباب بازی، به درک و دریافتی که در ایران باستان نسبت به شخصیت پردازی وجود داشته اشاره نمود.
وی با بیان اینکه در پردازش شخصیت به چند بعد توجه داریم، اضافه کرد: بُعد انسان در پیکره غیر از انسان پررنگ بوده است. شخصیت پردازی یعنی انسان یا حیوان نیست بلکه به اشیا هم می توان شخصیت داد اما باید مولفه هایی درنظر گرفت.

او با توضیح مفاهیم آنتروپومورفیسم، زومورفیسم و ترامورفیسم، به خاصیت های جذابیت بخش شخصیت پردازی و تاثیرهای آن در نقاشی خردسالان اشاره نمود.
اثنی عشری با مثال هایی از آثار تمدن هخامنشی و تخت جمشید، بر اهمیت عناصر تلفیقی از حیوانات و بُعد انسانی در شخصیت پردازی اصرار کرد.
بنابر اعلام روابط عمومی و امور بین الملل کانون امکان تماشای این جلسه ها بصورت مجازی نیز برای علاقه مندان در نشانی https: //live.kpf.ir/ch/kargah نیز با گزینه میهمان فراهم گشته است.
نهمین جشنواره ملی اسباب بازی با شعار«بازی، تمرین زندگی» ۲۵ دی تا ۱۰ بهمن ۱۴۰۳ در مرکز آفرینش های فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری خردسالان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب تهران درحال برگزاری است.