در گفت وگو با صد كادو مطرح شد؛ خانواده ایرانی به بیماری تک فرزندی مبتلا شده است

صد کادو: به گزارش صد کادو، نویسنده کتاب پلاسما اظهار داشت: آمار جمعیت و بحران جمعیت توسط یکی از دوستان پزشکم به دستم رسید، احساس کردم خانواده ایرانی به بیماری تک فرزندی مبتلا شده و باید فکری کنم.

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ الناز رحمت نژاد: سال هاست پژوهشگران جمعیت شناسی در کشور نسبت به بحران جمعیتی هشدار داده اند؛ موضوعی که بسیار دیر مورد توجه قرار گرفت و تا زمان ابلاغ سیاست های جمعیتی از طرف مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۳ کمتر کسی به بحران کاهش جمعیت جوان کشور واقف بود. این بحران بعد از بسته شدن پنجره جمعیتی و کاهش نیروی فعال در کنار افزایش جمعیت سالمندان مشکلات بسیاری به وجود می آورد.
پیامدهای تک فرزندی باید در خانواده و اجتماع بررسی شود تا به عمق فاجعه، یعنی کاهش جمعیت فعال و افزایش سالمندان پی ببریم. فارغ از معضلاتی که آمارها گویای آن هستند، واقعیت های اجتماعی و فرهنگی بسیاری در مقابل تک فرزندی جامعه را درگیر خواهدنمود.
توجه بیش از اندازه پدر و مادر، بلوغ زودرس، افزایش ابتلاء به افسردگی، نداشتن تجربه در دوران کودکی و نوجوانی، ضعیف شدن روابط اجتماعی، نبود رابطه خویشاوندی تنها قسمتی از لطمه هایی است که تک فرزندها با آن مواجهند. کاهش زاد و ولد و ظهور خانواده های سه نفره علاوه بر این که تهدید جمعیتی محسوب می شود، با لطمه های دیگری نیز همراه است؛ کودکانی که از داشتن برادر و خواهر محروم می مانند و در آینده واژه عمو، دایی، خاله و عمه نیز کم رنگ تر خواهد شد.
به گفته کارشناسان، تک فرزندها کمتر با مشکلات مواجه می شوند و در معرض تجربه شکست، ناکامی، رانده شدن قرار نمی گیرند یا شرایطی را که لازمه بلوغ روحی و روانی است، تجربه نمی کنند. در بسیاری اوقات به سبب این که دنیای واقعی بطورکامل مطابق میل و خواسته این کودکان و پاسخگوی توقعات آنها نیست، گرفتار سرخوردگی و ناسازگاری می شوند.
روانشناسان می گویند، در خانواده های تک فرزند برخورداری از فضای زندگی خانوادگی ممکن نیست. گرایش به انزوا، افسردگی، ضعف در برقراری ارتباط با همسالان، توجه بیش از اندازه به بازی های کامپیوتری و انفرادی، ترس یا تنفر از حضور در گروههای اجتماعی ازجمله خصوصیات تک فرزندی است. نداشتن همبازی در تمام مدت یکی از لطمه های جدی مطرح و ممکنست پدر یا مادر با وی بازی کنند، اما کارشناسان تربیتی اساسی ترین رکن بازی را همبازی می دانند و والدین با داشتن یک فرزند، مهم ترین رکن بازی یعنی خواهر و برادر را از فرزند خود سلب می کنند.
جامعه ایرانی همچنان درگیر انگاره های فرهنگی ترس از تربیت فرزندان، معضلات اقتصادی، معیشتی و تبلیغات سو دشمن و شعارهای ناملموسی همچون «دو فرزند کافی است»، «فرزند کمتر، زندگی بهتر» هستند. این قبیل تبلیغات در دهه ۶۰ بعد از رشد یکباره جمعیت و ترس دشمن از افزایش جمعیت ایرانی مسلمان جای خودرا در رسانه ملی و بیلبوردهای شهری پیدا کرد.
تبلیغات منفی سالهای قبل امروز خودرا در کاهش نرخ باروری و افزایش رشد خانواده های تک فرزند نمایان ساخته است. می گویند بدنبال بحران جمعیت و تمایل به فرزند کمتر، خانواده ایرانی به بیماری تک فرزندی مبتلا شده و این خود یکی از عواملی است که کشور را در آینده با چالش جمعیت مواجه خواهدنمود. برخی آمارها ۲۵ درصد از خانواده های ایرانی را تک فرزند می داند و برخی دیگر این آمار را میان ۳۳ تا ۳۴ درصد با عنوان خانواده های سه نفره مشخص می کند. کارشناسان جمعیت معتقدند، رواج تک فرزندی موجب حرکت سریع جمعیت کشور رو به پیری شده است، برای اینکه ادامه روند تک فرزندی در خانواده ها و ادامه آن در جامعه موجب می شود به تدریج از تعداد جمعیت کشور کاسته شود.

کتاب «پِلاسما» نوشته فاطمه شایان پویا بتازگی توسط انتشارات شهید کاظمی منتشر و روانه بازار نشر شده و به موضوع زن و جمعیت می پردازد. این کتاب، ۱۹ فصل دارد که به ترتیب عبارتند از پلاس / + پرواز ۰۰۱۰، پلاس / + پیمان ۸۸، پلاس / + شادی، پلاس / + شوک!، پلاس / + ملیکا، پلاس / + مسافران، پلاس / + دست به دست، پلاس / + نسخه، پلاس / + دلگرمی، پلاس / + یادداشت، پلاس / + بوی دردسر، پلاس / + آشنا، پلاس / + من، پلاس / + عشق، پلاس / + دیدار، پلاس / + همه ما ۰۰۱۰، پلاس / + یادگار، پلاس / + پازل هزار تکه وپلاس / +دیدار.
شایان پویا در گفت و گو با خبرنگار مهر درباره ی ایجاد ایده اولیه این کتاب اظهار داشت: یکی از دوستانم تک فرزند بود. رتبه خوبی آورد و در رشته پزشکی قبول شد، اما متأسفانه در تصادف از دنیا رفت. زمانی که او از دنیا رفت، پدر و مادرش ضربه بدی خوردند. پس از فوت دوستم و دیدن ضربه ای که خانواده در نبود تک فرزندشان خوردند، به این نتیجه رسیدم که تک فرزندی فقط لطمه تربیتی ندارد، بلکه لطمه های دیگری هم دارد.
وی اضافه کرد: آمار جمعیت و بحران جمعیت توسط یکی از دوستان پزشکم به دستم رسید، احساس کردم خانواده ایرانی به بیماری تک فرزندی مبتلا شده است و باید فکری کنم. از دنیا رفتن دوستم که تک فرزند بود و در کنارِ آن دیدن خانم لباف که شش فرزند دارد و یکی دیگر از دوستانم که شغل خودش را به مهدکودک داری تغییر داده بود، ایده اولیه رمان پلاسما را ساختند.
نویسنده کتاب «قدم های سر به هوا» در ادامه اظهار داشت: قالب کتاب داستان و موضوع آن زن و جمعیت است. این کتاب مناسب رده سنی بزرگسال است. داستان ترکیبی از واقعیت و تخیل است. نیمی از آن واقعیت و نیمی دیگر تخیل است. عنوان کتاب یاد شده را من انتخاب کردم و جلد را انتشارات انتخاب نمود. طراحی جلد حاصل بازخوردی است که طراح جلد از داستان گرفته است. وقتی به طراحی جلد کتاب نگاه کردم تا حدودی توانستم کتاب را در طراحی جلد پیدا کنم.
وی افزود: تدوین پلاسما از سال ۱۳۹۶_۱۳۹۷ آغاز شد. سال ۱۴۰۱ با مشورت و کارشناسی توانستم نسخه نهایی کتاب را به انتشارات شهید کاظمی بدهم. عنوان کتاب را برمبنای پلاسما یک فاکتور خونی مهم که برای ادامه حیات همه ما لازم است، انتخاب کردم. البته پلاسما به مدلول مثبت ما، به اضافه ما هم است. پلاس مدلول به اضافه، بعلاوه دارد. چون کتاب درباره ی جمعیت و هویت است بدین سبب این اسم برای کتاب انتخاب شده است. برای هر فصل علامت + گذاشته شده که بیش از پلاس (به اضافه، به علاوه) گرفته شده است. همین طور پایان کتاب مجتمع و مرکزی که یک خانواده پرجمعیت با کمک یکدیگر بنا کردند و این مرکز منجی و نجات دهنده است، پلاسما نام دارد.
شایان پویا اظهار داشت: تأثیر گذارترین بخش پلاسما تجربه نزدیک به مرگ شیما شخصیت اصلی کتاب است؛ به خاطر یک سانحه طی تجربه نزدیک به مرگ حقایقی را که برایش مبهم بوده کشف می کند.

منبع: صد کادو