سالروز آغاز عملیات محرم

به گزارش صد کادو، از خصوصیت های عملیات محرم، استفاده دشمن از گازهای شیمیایی در منطقه عملیاتی بود که سبب شد مسئولین جنگ به شکل جدی برای مقابله با این سلاح در عملیات های بعدی تدابیر لازم را اتحاذ کنند.

به گزارش صد کادو به نقل از ایسنا، خاصیت های مهم این عملیات دستاوردهای آن بود که منجر به آزادسازی ۷۰۰ کیلومترمربع از خاک ایران و ۳۰۰ کیلومتر از خاک عراق شد و موجب شکستن جو حاصل از عدم پیروزی عملیات رمضان شد. همین طور با پیدایش دورنمای شهر العماره عراق از روی بلندی های جبال حمرین در این عملیات موجب شد استراتژی جدید برای عملیات گسترده در منطقه جنوب که هدفش تعیین سرنوشت جنگ بود حاصل شد.

از دیگر خاصیت های این عملیات، استفاده دشمن از گازهای شیمیایی در منطقه عملیاتی بود که موجب شد مسئولین جنگ بطور جدی برای مقابله با این سلاح در عملیات های بعدی تدابیر لازم را اتحاذ کنند.

اهمیت منطقه عملیاتی محرم برای دشمن

منطقه عملیاتی محرم منطقه ای است کوهستانی که در جنوب شرقی دهلران و در غرب عین خوش قرار دارد. دشمن با در اختیار داشتن ارتفاعات راهبردی آن که متعلق به جمهوری اسلامی ایران است، امتیازاتی گوناگون را برای خود محفوظ نگاه داشته بود از جمله:

۱- از نظر پدافندی در مواضعی مطمئن قرار داشت.

۲- جاده دهلران عین خوش را در زیر دید و تیر خود داشت و بدین ترتیب آنرا بدون بهره برده بود.

۳- می توانست به اشغال چندین حوزه نفتی و تأسیسات آن در منطقه بیات، در دو طرف مرز بین المللی و در داخل خاک عراق ادامه دهد.

۴- قادر به دفاع از شهرک صنعتی طیب، زبیدات و چاههای نفت آن، چندین روستا و پاسگاه مهم در خاک عراق بود.

موقعیت طبیعی منطقه

مشخصه مهم این منطقه وجود ارتفاعات جبال حمرین است که خط مرزی قراردادی ایران و عراق پیش از تجاوز این کشور به ایران بوده و بلندترین قله آن به ارتفاع ۴۰۰ متر در خاک جمهوری اسلامی قرار داشته است. گذشته از تپه ۲۹۸ که در داخل خاک ما قرار دارد، تپه ۱۷۵ در داخل خاک عراق واقع شده است که مشرف بر محور وصولی و با اهمیت عین خوش- چم سری- شرهانی زبیدات می باشد. از دیگر عوارض طبیعی منطقه، رودخانه های چیخواب، دویرج و میمه است که فصلی و وحشی بوده، به هنگام طغیان، ارتفاع آب آن بعضاً به ۱۰ برابر معمول (که حدود ۳۰ سانتیمتر است)، می رسد.

نیروهای شرکت کننده در عملیات

چهار تیپ پیاده از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و یک تیپ از نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در عملیات شرکت داشتند و یک تیپ از سپاه پاسداران نیز در احتیاط قرار داشت.

قابل ذکر است که سپاه پاسداران در این عملیات توانست از تانکها و توپخانه غنیمتی خود استفادة مناسبی بعمل آورد.

شرح عملیات

عملیات محرم در چند محور و طی چند مرحله طراحی شد که مرحله اول آن دوشنبه ۶۱/۸/۱۰ در ساعت ۲۲: ۸ دقیقه با رمز «یا زینب(س)» با فرماندهی قرارگاه عملیاتی کربلا و سرعت و غافلگیری شایان توجه شروع شد، به نحوی که کمتر از نیم ساعت بعد از شروع عملیات قوای اسلام توانستند در یک محور برخی از نیروهای عراقی را به اسارت درآورند و در محور دیگر نیروهایی از دشمن به استعداد بیش از یک تیپ در محاصره نیروهای خودی قرار گرفتند و غالباً اسیر شدند.

در ساعت ۶ بامداد ۱۱ آبان به استثنای جناح چپ منطقة عملیات، کلیه یگانها اهداف تعیین شده را تصرف کردند و بعد از یکی دو ساعت، بین کلیه نیروها الحاق حاصل شد.

از چهار قرارگاه فرعی شرکت کننده در عملیات، نیروهای سه قرارگاه اهداف خودرا حتی بیش از آنچه که پیش بینی شده بود، تصرف کردند. ولی یگانهای قرارگاه چهارم به سبب طغیان رودخانه «دویرج» و پاره ای مشکلات در پشتیبانی یگانهای مانوری نیروها، نتوانستند اهداف خودرا در حوالی منطقه چم هندی و ربوط به طور کامل تصرف کنند.

نتایج مرحله اول عملیات

آزاد شدن ۵۵۰ کیلومترمربع از خاک میهن اسلامی همچون ارتفاعات ۴۰۰، ارتفاعات ۲۹۸، پل چم سری، حوزه نفتی بیات نهر عنبر، چشم سری و موسیان و خارج شدن جاده عین خوش دهلران از زیر دید و تیر دشمن و همین طور زیر دید تیر قرار گرفتن شهرک طیب عراق.

تلفات و ضایعات وارده به دشمن طی این مرحله عبارت بود از انهدام ۸ تا ۱۲ یگان سازمانی دشمن بین ۲۰ تا ۷۰ درصد، انهدام ۹۰ دستگاه تانک و نفربر و ۱۳۰ دست خودرو، سقوط ۷ فروند هواپیمای دشمن،

به غنیمت گرفتن ۴۵ دستگاه تانک و نفربر، ۱۰۰ دستگاه خودرو و مقادیر معتنابهی سلاح سبک از انواع مختلف.

ضمناً در این مرحله از نیروهای دشمن، ۲۶۰۰ نفر کشته و زخمی و ۱۹۷۰ نفر اسیر شدند.

مرحله دوم عملیات

علیرغم موفقیت های حاصله از مرحله اول و درهم پاشیدگی وضعف روحیه دشمن، به لحاظ عدم موفقیت قرارگاه چهارم در مرحله اول و خالی ماندن جناح چپ قوای اسلام، اساساً موفقیتهای مرحله اول در معرض تهدید بود؛ پس با اهمیت ترین هدف مرحله دوم، ترمیم رخنه موصوف، با حداکثر سرعت ممکن بود.

بدین منظور مرحلة دوم عملیات شروع شد و نیروهای ما در ساعت ۵ بامداد به جاده آسفالته شرهانی دسترسی پیدا کردند و در ساعت ۷ بامداد با الحاقی که صورت گرفت، محاصره دشمن کامل گردید.

در این مرحله ۱۵۰ کیلومترمربع زمین آزاد شد و مجدداً ۶ یگان سازمانی دشمن، بین ۲۰ تا ۶۵ درصد منهدم شدند. همین طور ۱۵۰ نفر دیگر از نیروهای دشمن به اسارت قوای اسلام درآمدند.

مرحله سوم و نتایج آن

هدف مرحله سوم عملیات، تصرف کلیه ارتفاعات و دامنه های غربی حمرین و جاده ها و مراکز مهم عملیاتی و ایجاد تامین لازم برای جاده آسفالتة چم سری، شرهانی، زبیدات و همین طور جاده شنی زبیدات طیب بود.

به همین منظور، در روز دوشنبه ۱۵ آبان، ساعت ۱۰ شب عملیات مرحله سوم شروع شد و بعد از یک نبرد نسبتاً گسترده به سبب مقاومت پراکنده دشمن و عدم پاکسازی منطقه، در ساعت ۸ بامداد فردای آن، به پایان رسید.

وارد ساختن ضربات پی درپی در عملیات محرم و موفقیتهای حاصله، دشمن را هراسناک ساخت چنانچه از ترس محاصره و انهدام بیشتر، از محور ربوط و چم هندی پا به فرار گذاشت و مقادیر بسیار دیگری از خاک جمهوری اسلامی آزاد شد.

آزاد شدن ۳۰۰ کیلومترمربع از خاک عراق همچون پاسگاه های زبیدات، شرهانی، ابوغریب و… و تأسیسات نفتی منطقه ( ۳۰ الی ۳۵ حلقه چاه نفت) از نتایج این مرحله از عملیات بود.

ضمناً در آخر مرحله سوم عملیات محرم، در مجموع ۱۴ تیپ عراق بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد منهدم شد.

تجهیزات دشمن که طی این مرحله از عملیات منهدم شد عبارت بود از: ۱۷۰ دستگاه تانک و نفربر، ۱۰۰ دستگاه خودرو، ۱۵ قبضه تفنگ ۱۰۶ و ۳ فروند هواپیما.

غنائم به دست آمده در مقایسه با مرحله دوم، چشمگیرتر بود و ۹۴ دستگاه تانک و نفربر، ۱۵۰ دستگاه خودرو و ۵۱ قبضه تفنگ ۱۰۶ و… در بین غنائم مشاهده می شد.

منبع: صد کادو