یادداشت وارده؛ تأثیرات مثبت متاورس در زندگی کودکان

به گزارش صد کادو، استفاده از تکنولوژی به فرهنگسازی و آموزش و سواد دیجیتال نیاز دارد. اگر از متاورس به درستی استفاده گردد می تواند فرصتی برای کاوش و یادگیری و بالا بردن سطح مهارت های اجتماعی و فردی کودکان باشد.

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب: محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی که برای انتشار در اختیار مهر قرار گرفته، به تأثیرات مثبت متاورس به عنوان یکی از پدیده های تکنولوژیک مهم بروی زندگی کودکان و لزوم فرهنگ سازی و آموزش دراین زمینه و بالابردن سواد دیجیتال والدین و مربیان و کودکان پرداخته است.
سیدناصری دکترای حقوق بین الملل عمومی دارد و در حوزه حقوق کودک منابعی تئوریک را تألیف کرده و پژوهشگر و محقق و کارشناس در زمینه حقوق کودکان است.
مشروح این یادداشت را در ادامه بخوانید:
تکنولوژی در سالهای قبل با سرعت بسیار کمی درحال حرکت بود تا؛ با خلق فناوری بلاکچین و شیوع ویروس کرونا سرعت فوق العاده بیشتری گرفت. زندگی بشر امروز با پیشرفت های شگرف تکنولوژی و فناوری در زمینه های نرم افزاری و سخت افزاری، گرفتار دگرگونی های فوق العاده شده است که می توان گفت؛ تکنولوژی ابر روایت دنیای ما انسان هاست و دنیای تکنولوژی توقف ناپذیر است. این رشد سریع دنیای دیجیتال، فضای سایبری و نفوذ و استفاده از فناوری های ارتباطات و اطلاعات بر زندگی انسان ها به ویژه کودکان تأثیری چشم گیر داشته است. باید گفت گسترش لحظه ایِ محیط دیجیتال همچون فناوری اطلاعات و ارتباطات، شبکه ها، محتواها، خدمات و برنامه های دیجیتال، واقعیت مجازی، هوش مصنوعی، رباتیک، سیستم های خودگردان، الگوریتم ها و تحلیل داده ها و فناوری های بایومتریک در ابعاد مختلف زندگی کودکان ایفای نقش می کند.
در کنار آن با شیوع ویروس کرونا افزایش استفاده از فضای مجازی که نقش مؤثری در تولید، انتشار و انتقال اطلاعات آموزشی و سرگرمی داشته است، سطح دسترسی به محتوای برخط را برای اقشار مختلف جامعه همچون کودکان افزایش داده است. در عین حال، این شرایط بستری برای محدود شدن یا نقض حقوق افراد به وجود آورده است که در یادداشتی مجزا به آن پرداخته ایم. در یادداشت قبلی که در مهر منتشر کردم و از اینجا قابل مطالعه است، بیشتر تمرکز بر معایب متاورس بود و به این پرداخته شد که؛ حقوق کودکان به عنوان لطمه پذیرترین قشر جامعه بیشتر در معرض تعرض و سوءاستفاده است. کودکان امروز زمان زیادی را برای کارهای آموزشی، تفریحی و سرگرمی در اینترنت و دنیای دیجیتال سپری می کنند و در معرض انواع خطرات و تهدیدات نیز قرار می گیرند. در این فضا که لطمه های مختلفی کودکان و نوجوانان را تهدید می کند، موضوع صیانت از حقوق کودک و نوجوان در فضای مجازی، مسئله ای مهم و در خور توجه است که باید از طرف دولت ها و سایر نهادهای دولتی و مدنی و سایر متولیان امور کودکان مورد حمایت ویژه قرار گیرد. اما در این یادداشت به مزایای تأثیرات مثبت متاورس در زندگی کودکان پرداخته می شود.
شاید تا اینجا این سوال برایتان پیش آمده که اصلاً متاورس چیست؟
نام متاورس دقیقاً زمانی سر زبان ها افتاد که کمپانی فیس بوک اعلام نمود که مقرر است نام خودرا به کمپانی متا تغییر دهد. همانطور که زاکربرگ در ویدئویی که در یوتیوب منتشر نمود گفت، متاورس مقرر است آینده اینترنت باشد. اما آینده اینترنت دقیقاً یعنی چه؟ متاورس مقرر است یک شبکه یکپارچه از جهان های مجازی سه بعدی باشد. این دنیا بوسیله یک هدست واقعیت مجازی (عینک های واقعیت مجازی) قابل دسترسی است. این یعنی مقرر است یک عینک واقعیت مجازی به چشم بزنید و از روی صندلی که روی آن نشستید به سرتاسر یک جهان جذاب سفر کنید. می توانید با حرکات چشم یا کنترل کننده ها یا فرمان صوتی، اشیا را در این دنیا کنترل کنید.
اصطلاح متاورس تلفیقی از پیشوند متا meta به مفهوم فراتر و کلمه universe به مدلول جهان است. با این وجود، یک تعریف واقعی از متاورس دشوار است و این قسمتی از ماهیت آنست. بطور خلاصه، متاورس یک دنیای سه بعدی است که جهان فیزیکی ما را به جهان دیجیتالی وصل می کند و متاورس می خواهد به ما انسان ها کمک نماید تا در کسری از ثانیه به تمام اطلاعات دست پیدا نماییم.
مزایای متاورس برای کودکان چیست؟
برخی از رهبران فکری در حوزه آموزش و سیاست معتقدند که متاورس ممکنست پتانسیل یادگیری عمیقی را برای کودکان در محیط های کلاس درس و فراتر از آن داشته باشد. از سفرهای میدانی همه جانبه به نقاط دیدنی باستانی تا آموزش همدلی و کدنویسی، متاورس برخلاف هر پلت فرم مجازی دیگری، پتانسیل ایجاد یادگیری فعال، جذاب و تأثیرگذار را دارد. با این وجود، جامعه آموزشی هم اکنون از همتایان و سیاست گذاران می خواهد که از پیشرفت های فناوری اخیر در مورد متاورس باخبر باشند. متاورس مزایای زیادی برای بچه ها دارد، به ویژه از نظر آموزشی که می توان اظهار داشت که آموزش بی شک در رشد و تعالی زندگی فردی و اجتماعی انسان، دگرگون کردن آدمی و تحول حیاتی او جایگاهی بی بدیل دارد و می تواند نیروی محرکه سراسر زندگی او باشد.
یکی از نخستین موارد تأثیر متاورس بر زندگی کودکان این است که با کمک چنین فناوری پیشرفته ای، فراگیران می توانند مفاهیم انتزاعی را به آسانی و به روشی جذاب تر درک کنند. متاورس همین طور تجربه ای حدودا واقعی و عملی را ارائه می کند که می تواند برای کودکان بسیار مفید باشد و به آنها کمک نماید تا دنیای اطراف خود و نحوه کار را بهتر درک کنند.
علاوه بر این، متاورس می تواند مهارت های اجتماعی و حتی مهارت های فردی را در کودکان بهبود بخشد و این مورد نیز یکی از موارد تأثیر مثبت متاورس بر زندگی کودکان است. رسانه های اجتماعی اغلب به سبب افزایش تنهایی و افسردگی در بین کودکان مقصر شناخته می شوند. از طرف دیگر، متاورس این پتانسیل را دارد که محیطی امن و کنترل شده برای کودکان فراهم آورد تا با همسالان خود ارتباط برقرار کنند و دوستان جدیدی پیدا کنند. علاوه بر این، پتانسیل تشویق خلاقیت و توسعه هوش اجتماعی در کودکان را دارد.
کودکان از متاورس چگونه می توانند استفاده کنند؟
کودکان با هدست های واقعیت مجازی، تلفن ها، کامپیوتر ها یا دستگاه های بازی غیرقابل نفوذ (مانند کنسول های بازی سنتی) به متاورس دسترسی پیدا می کنند. از دیدگاه سطح بالا، کودکان از متاورس برای بازی و اجتماعی شدن استفاده می نمایند. در متاورس، کودکان می توانند جهان های دیجیتال یا آواتارهای سفارشی ایجاد کنند و همین طور ممکنست از آن برای خرید محصولات یا خدمات با ارز مجازی، ارز دیجیتال، یا ارزهای خاص (مانند ارز Robux) بهره گیرند. تعدادی از محبوب ترین بازی ها در بین کودکان که تجربه ای از بستر متاورس را ارائه می کنند، Fortnite، Minecraft و Roblox هستند.
شما به احتمال بسیار زیاد دارید به این فکر می کنید که حضور متاورس تا چند سال آینده دور از انتظار است ولی لحظه ای به این بیندیشید که اگر برگردیم به دهه ۵۰ و فردی با شما درباره ی اینترنت فعلی در عصر حاضر صحبت کند حتما شوکه خواهید شد و احیانا باور نخواهید کرد. شاید امروز یا فردا و یا حتی پس فردا شاهد حضور متاورس در زندگی هایمان نباشیم اما تا ۱۰ سال آینده اتفاقات عجیب و غریبی در زندگی بشر خواهد افتاد و این را نباید فراموش نماییم که ما انسان ها در مقابل تکنولوژی هیچ راه فراری نداریم؛ پس بهتر است هرچه سریع تر تعامل صحیح با محصولات و پدیده های تکنولوژیک را یاد بگیریم که آموزش و بالا بردن سطح سواد دیجیتال یک امر بسیار مهم است.
در عصر تکنولوژی آموزش و سلامت روانی کودکان با تمام تجربیات کسب شده نیازمند سازمان دهی است. ضمن این که مسائل مختلف در سیاست های یکپارچه در حوزه ی مراقبت و رشد کودکان خردسال و سیاست های پیشگیری و مراقبت از کودکان نیازمند به حمایت ویژه در حوزه های حقوق کودک، استانداردهای آموزشی، آموزش خودمراقبتی، مهارت های زندگی، محیط زندگی ایمن و اهمیت رسانه بر تربیت و رشد کودکان است. آموزش مسائل مختلف اهمیت زیادی دارد طوری که در زندگی افراد و حتی امور روزانه آنها به خوبی خودرا نشان میدهد. در عصر تکنولوژی می بایست مربیان و معلمان و پدر و مادرها سواد دیجیتال خودرا افزایش بدهند و آموزش ببینند برای اینکه استفاده از تکنولوژی به فرهنگ سازی و آموزش و سواد دیجیتال بالا نیاز دارد. متاورس به عنوان یکی از پدیده های بسیار مهم تکنولوژی؛ محیط آن سرگرم کننده است که این مساله می تواند راهی فوق العاده عالی برای والدین و مربیان باشد تا با کودکان ارتباط برقرار کنند و مهارت ها و دانش های مختلف را در محیطی با استرس کمتر به آنها بیاموزند. مفهوم متاورس برای کودکان، به مفهوم فرصت های لایتناهی برای معاشرت، یادگیری مهارت های جدید و کشف علایق آنهاست و تا آن زمان که والدین و مربیان و معلمین از خطرات احتمالی آگاه باشند و اقدامات لازم را برای ایمن نگه داشتن کودکان انجام دهند، متاورس می تواند مکانی عالی برای کاوش و یادگیری و بالا بردن سطح مهارت های اجتماعی و فردی کودکان باشد. تکنولوژی بیش از آنکه ذاتاً فناورانه باشد ماهیتی اخلاقی و فرهنگی و انسانی دارد و تکنولوژی به خودی خود مخرب نیست و روش استفاده از آن بسیار اهمیت دارد.

منبع: صد کادو