اعلایی مطرح كرد؛ روضه های خانگی پدافند غیر عامل ما است

به گزارش صد کادو، یک هنرمند اظهار داشت: روضه های خانگی پدافند غیر عامل ما است که اگر این را از دست بدهیم، در شبکه مویرگی، انتقال مفاهیم را از دست خواهیم داد.

به گزارش صد کادو به نقل از مهر، سیزدهمین برنامه «آن» با حضور مرتضی اعلایی تولید کننده کتیبه و بیرق، از شبکه دو سیما پخش گردید.
در این برنامه اعلایی در رابطه با شکل گیری ماهد اظهار داشت: یکی از مهم ترین علل شکل گیری ماهد و ورودش به حوزه هیأت، مساله احساس خطر برای از دست رفتن یک سری از شعائر بود و آنجاییکه ما در حوزه هنر می توانستیم برای حفظ شعائر نقش آفرینی نماییم، اما منفعل عمل می کردیم.
وی اضافه کرد: روزی که تصمیم گرفتیم کار در این عرصه را شروع نماییم واقعاً تصورش را نمی کردیم که تا چنین اندازه فراگیر شود که حتی در کشورهای دیگر هم نقش آفرینی نماییم و آنقدر مساله چالشی و جدی باشد. هم مردم رویش حساس هستند و هم جامعه. هم در جامعه علاقمند به سنت هاست و هم در عین حال تغییر کرده است و تغییر و تحولاتی رخ داده و گاهی تضادهایی بین مفاهیم وجود دارد. این اتفاق در نقطه های خاص برای ما افتاد که جامعه به ما نشان می داد که در عین حال به سنت ها اصالتاً علاقمند است به نوآوری ها هم علاقه مند است.
توجه به نیاز مردم پله اول کار هنری
اعلایی اظهار داشت: پیش از این که کرونا شروع شود در یک روستا راه می رفتم که دیدم سر در یک خانه پارچه کوچکی نصب شده و رویش نوشته بود: «این خانه عزادار حسین است» این نوشته را تاکنون ندیده بودم. نگه داشتیم و باز طراحی کردیم و در یک محرم به علت این که این جمله باحال مردم و حرف امروز دلشان دقیقا منطبق شده بود خیلی مورد استقبال مردم قرار گرفت و حتی ترند اول توئیتر شد.
این هنرمند در پاسخ به این سؤال که چقدر ذائقه مردم در شکل گیری کتیبه ها تاثیر داشته است و شعرا معتقدند که خوشنویسی و هنر خط در شکل نوشتاری پا به پای شعر حرکت می کند و چقدر این تزریق هنر به این جمله در استقبال مردم نقش داشته است، اظهار داشت: یک پله پیش از خوشنویسی وجود دارد و آن نیاز مردم است. این تعبیر چون نیاز مردم بود با هر شکلی می نوشتیم مردم از آن استقبال می کردند اگر هنرمند به سمت هنر برای هنر برود و به هنر برای مخاطب دقت نکند، بهترین شعر و بهترین نقش بازخورد خوبی نخواهد داشت. این که ما احتیاج به مخاطب را نبینیم و برای دل خودمان طراحی نماییم می شود آثار خوب بدون مخاطب و بدون تاثیر گذار.
ماندگاری آثار هنری از عصای موسی الهی است
وی اضافه کرد: البته گاهی باید بر مبنای آرمان ها کاری انجام دهیم و هنرمند آرمان را می داند و این نیاز را باید برای حرکت جامعه ایجاد نماید آن وقت شعر و کتیبه و هنر تاثیر گذار است. شعر، تأثیرگذاری و جریان سازی اش جلوتر است البته اگر مکمل خوبی نداشته باشد به چشم نخواهد آمد. محتوا و مضمون سبب می شود که تأثیرگذاری عمیقی بر انسان بگذارد. اگر در هر محصول محتوا و مضمون را عمیق نماییم و بتوانیم در ناخودآگاه فرد بکاریم و با نقش و نوآوری تکمیلش نماییم محصولی ماندگار می شود که سالهای سال می ماند و البته فراتر از همه اینها ماندگاری بعضی چیزها از عصای موسی الهی است و غالباً اگر شما ببینید از لحاظ پارامترهای مدرنیته کم ارزش ترین اثر بیشترین بازخورد را دارد. خدا آنرا بالا می برد تا نشان دهد که در کنار همه جذابیت های بصری این خداست که یک اثر را بالا می برد.
روضه های خانگی پدافند غیر عامل ما است
مهمان برنامه در رابطه با روضه های خانگی و خدمتی که هنر در سالهای سال به عزاداری کرده است، اظهار داشت: ما فکر کردیم که چه چیزهایی را به سبد محصولات آئینی اضافه نماییم و چون خیلی هیأتی بودیم همیشه دوست داشتیم به همه چیزها قوت بصری بدهیم. کم و بیش کارهایی انجام داده بودیم تا به کرونا رسیدیم. در دوران کرونا تحلیلی به ذهنم رسید که چرا بحران مواد غذایی در ایران اصلاً رخ نداد ولی در کشورهای مدرن رخ داد. علتش این بود که که سوپرمارکت و بقالی ما و شبکه توزیع ما دست مردم بود من حس کردم این روضه های خانگی پدافند غیر عامل ما است که اگر ما این را از دست بدهیم شبکه مویرگی انتقال مفاهیم را از دست خواهیم داد. ما باید به وظیفه خودمان عمل نماییم تا بقیه به وظیفه خود عمل کنند من کارم طراحی محصول است برای احیای روضه های خانگی، دیگری کارش چیز دیگری است. قرار نیست که اگر تأثیرگذاری من کم است نباید کاری بکنم.
اعلایی اظهار داشت: بعنوان مثال یک کار که برای ما خیلی اقتصادی نبود، اما جریان سازی بسیار خوبی داشت طراحی چند هزار صندوق بود که تمام وسایل روضه در آن بود. زیارت عاشورا، بیرق، راهنمای چای خانه و کفشداری ورودی مجلس و مهرو… بعد یک وقف نامه در آن قرار دادیم که هرکس می خواهد آنرا بخرد و وقف کند برای دیگران. با قرارگاه شهید ابراهیم هادی هم این صندوق ها را به خانواده های شهدا دادیم به این بهانه که اهالی محل به آنها سر بزنند تا صندوقچه را قرض بگیرند.
این هنرمند در پاسخ به این سؤال که بیرق ها در طول تاریخ چه گزاره هایی داشتند و چه چیزی را ماهد به آنها اضافه کرد، اظهار داشت: پرچم ها در لشکرها نقش های زیادی داشتند اما پرچم ها در عزاداری ها به مفهوم سیاه پوشی بود و این که بیرق عزا بلند شده است تا به امروز رسید و تغییر و تحولات را پشت سر گذاشت. اینجاست که هنرمندان به آن در آن نقش ایفا کرد مثلا در طرح های علامت های ما چیزهای عجیبی است که هنرمند خیلی فکر کرده است هر پره شکل سرو است که نماد سیدالشهدا است در کنارها دو اژدهاست که به ریشه های درخت پیچیده شده است تا درخت را خشک کند اما دو طاووس روی دو اژدها است که اینها نماد اصحاب است که پیروز بر اهریمن هستند و این پرها نماد بین جنگ های اصحاب سیدالشهدا بر شیاطین است و هنرمند به این شکل مفاهیم برداشتی خود از ارزش ها را این گونه نشان داده است.
ما به وظیفه خودمان عمل می کنیم
وی در پاسخ به این سؤال که یک هوش واقعی به اسم ماهد چه افق گسترده تری پیش رو دارد و مقرر است چه قدمی بردارد اظهار داشت: ما تلاش کردیم به وظیفه خودمان عمل نماییم یک روز مساله بیرق مطرح است یک روز مساله روضه خانگی و یک روز حسینیه های کودک. مثلا پرده های نقالی را طراحی کردیم تا مفاهیم مختلف را برای کودکان به نمایش گذاریم مثلا مثل مفهوم وفای به عهد مسلم است و حر مفهوم عذرخواهی است اگر سال بعد نیاز دیگری باشد ما به آن می پردازیم. ما برای خودمان یک جایگاه تمدنی و تأثیرگذار بر جریان های مذهبی تعریف کرده ایم ما در جایی که احتیاج به وجود دارد قرار می گیریم بقیه اش را خداوند خودش به ما کمک خواهد نمود.
کار دست کس دیگری است
اعلایی در رابطه با الهامات، اتفاقات، شیرینی ها و جذبه های کار برای امام حسین (ع) اظهار داشت: من را بعنوان شخصیت کارآفرین در حوزه هنر می شناسند اما من کارآفرین نیستم. هیچ جای این مسیر با معادلات تجاری منطبق نیست ما کارمان را اینطور طی می کند یک جا امکان دارد باخت سنگین مالی دهیم اما یکدفعه بدون آنکه تصور نماییم چند ماه دیگر یک چیز دیگر آنرا جبران می کند. انگار کس دیگری معادلات دستش است و می گوید شما نگران پایین و بالایش نباش اگر جایی کم و زیاد شد، باید به اشتباهاتمان فکر نماییم اما به این باور رسیده ام که نباید نگران چیزی باشیم. چون کس دیگری پشتش است بعضی وقت ها پافشاری می نماییم که چیزی صورت گیرد اما به صلاح ما نیست که صورت گیرد در شدن ها حکمت است و در نشدن ها هم حکمت است به همه میگویم اگر عاشق هستید به این کار بیاید. گاهی قیمت چیزی برای ما یشتر از قیمتی است که آنرا می فروشیم و این اختلاف را نذر هیئت ها می نماییم.
این هنرمند در رابطه با افق پیش رو در ادامه راه مؤسسه ماهد اظهار داشت: وقتی ما قاب فرش امام رضا را طراحی کردیم فکر کردیم که گوشه ای از خانه همه ما یک حسینیه باشد که در همه روزهای سال و در تمام زندگی ما روضه سیدالشهدا واقعاً برگزار گردد. مثلا ما هر چهارشنبه در خانه خودمان روضه برگزار می گردد ساده برگزار می نماییم اما خودمان واجب نماییم که هفته یکبار در خانه ما روزه برپا شود و همه در آن کمک نماییم. محرم همه چیز ماست سبب تربیت می شود. در محرم بیشترین محبت بین مردم جاری می شود بالاترین مکارم که یک انسان در درون خود متجلی کند در محرم متجلی می شود در اربعین متجلی می شود کسی به دیگری نگاه نمی نماید.
روضه خوانی را ساده بگیریم تا زیاد شود
وی اضافه کرد: روضه هایی در پردیسان قم برگزار می گردد که مخاطب ما خانم ها و بچه های طلبه هایی هستند که برای تبلیغ رفته اند. کل خادم های ما بچه هستند و اکثراً وضع مالی خوبی ندارد کل موکت های ما رنگارنگ است است و همه آدم های معمولی آنرا درست کرده اند. اما این هیئت یک چیز دیگر است مثلا یک روز پول نداشتیم غذا بدهیم فکر کردیم و ساندویچ تخم مرغ و سیب زمینی درست کردیم من چنین هیأت ها را بیشتر دوست دارم تا یک هیأت مجلل شیک و شسته رفته. روضه خوانی را ساده بگیریم تا زیاد شود.
اعلایی در انتها اظهار داشت: کار کردن اقتصادی برای سیدالشهدا کار سختی است مثل ایستادن روی لبه تیغ است اگر به سمت پول غش کنی باختی اگر اقتصادش را حفظ نکنید باز هم باختی و به هدف مستقل بودن و مردمی بودن نرسیده ای. من همیشه نگران این هستم که نکند ما برای پول کار کرده باشیم برای همین حس بازنده را دارم و بدون شعار می گویم حتی اگر خوب هم بفروشیم حس برنده را ندارم چون اگر نیت خوب و شفاف نباشد صرفا یک کاسبی حلال است.

منبع: sadkado.ir