منصورنژاد مطرح كرد؛ فرهنگ پهلوانی در تولید ادبیات صلح می تواند مؤثر باشد

به گزارش صد کادو عضو هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران در نشست نسبت میان دیپلماسی صلح و پهلوانی اظهار داشت: فرهنگ پهلوانی در تولید ادبیات صلح می تواند موثر باشد.

به گزارش صد کادو به نقل از مهر، کمیته روابط بین الملل انجمن علمی مطالعات صلح ایران با مشارکت مؤسسه پژوهشی فرهنگ دیپلماسی و گفتگو، سلسله نشست های هم اندیشی علمی با موضوع دیپلماسی صلح را برگزار می نماید. اولین نشست از این سلسله نشست های دیپلماسی صلح روز سه شنبه ۲۸ تیر اجرا شد.
در ابتدای این جلسه امیر هوشنگ میر کوشش دبیر علمی کمیته روابط بین الملل انجمن علمی مطالعات صلح ایران به ارائه سخنان کوتاهی پرداخت و اظهار داشت: واقعاً دیپلماسی و خصوصاً دیپلماسی صلح در جهان مغفول است. به طور معمول کشورهای کوچک در عرصه جنگ و خشونت، لطمه پذیر تر و ناپایدارتر هستند و برای تامین امنیت خودشان با کشورهای بزرگ تر ائتلاف می کنند. تغییراتی پس از جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به وجود آمد. در حقیقت انقلاب اطلاعات و ارتباطات را در دهه های اخیر داشتیم و رشد بی سابقه تکنولوژی های جدید و … را شاهد می باشیم همه اینها فضای جدیدی را برای بازیگران به وجود آورد؛ فارغ از این که این بازیگر از نظر سخت افزاری توانمند باشد یا نباشد. بطورمثال به کشور قطر نگاه کنید که با برگزاری جام جهانی فوتبال در ماه های آینده، با وجود نداشتن نیروی نظامی قوی اما با اقتصاد قوی و تولید ناخالص داخلی توانسته به این درجه برسد. بدین سبب مشاهده می کنید که شرایط بسیار متفاوت شده است و می بینید که کشورهای کوچک هم می توانند مثمر ثمر باشند و دیپلماسی صلح در این جاها هست که مفهوم پیدا می کند.
وی اضافه کرد: فرهنگ و سنت های ملی مزیتی برای صلح در کشورهاست و در حقیقت گفتمان صلح را می خواهیم برای ملت های صلح طلب توجیه نماییم. ملت صلح، یعنی ملتی که مخالف خشونت داخلی و خارجی است و فعالیت هایشان در جهت ترویج صلح در عرصه بین الملل است. هویت ملی کشورها در حوزه دیپلماسی صلح بسیار اهمیت دارد.
یکی از سخنرانان این جلسه محمد منصور نژاد عضو هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران است که درباره نسبت میان دیپلماسی صلح و پهلوانی صحبت کرد و اظهار داشت: صلح بهتر از جنگ است. دوستی بهتر از دشمنی است. مدارا بهتر از خشونت است. صلح، دوستی، عشق، مدارا، همکاری، همبستگی، ارادت به همدیگر اوج فضائل است و از جانب دیگر مفهوم مخالف آن اوج رذائل است. ادبیات قرآنی هم دراین زمینه داریم؛ «الصلح خیر» (نساء/۱۲۸)، اگر بهترین صلح است، اقدام در راه صلح هم بهترین کار است؛ خصوصاً اگر ایجاد صلح برای جمعی فراگیر باشد.
وی اضافه کرد: مستحضر هستید که پدر مطالعات صلح، «گالتونگ» است. وی صلح را در مقابل خشونت در نظر می گیرد و توضیح می دهد. خشونت یا مستقیم است که همان جنگ است و یا غیرمستقیم است که همان فقر و نداری، مشکلات اخلاقی، گسست های نسلی و جنسی و … است. صلح بهترین است. صلح منفی به مفهوم نبودن جنگ و خشونت و صلح مثبت نبود خشونت غیرمستقیم است در جایی که دارایی، پیشرفت و دوستی و محبت و… است. از نیازهای اولیه تا نیازهای متعالی تر را در بر می گیرد.
کار فعالان صلح باارزش است. اگر صلح بهترین کار است، کسی که در حوزه صلح فعالیت می کند هم بهترین فرد است. مؤثرترین شخص است و روی مناسب ترین سوژه انگشت گذاشته است، یعنی فعالان صلح باید بسیار به خودشان ببالند، چون در حیطه ای فعالیت می نمایند که بسیار اهمیت دارد.
این پژوهشگر اظهار داشت: صلح یک مفهوم نسبی است و همه مفاهیم را در بر می گیرد. همه فضائل را می توان ذیل صلح مثبت تبیین کرد. صلح در سطح خانواده و در سطح ملی و بین المللی و جهانی و مذهبی و دینی گسترده است. قهرمان صلح در عرصه دیپلماسی، دیپلمات هایی هستند که در این حوزه حضور دارند که موجب ایجاد صلح در سطح ملی و بین المللی، در سطح منطقه و جهان هستند، چون زمینه را جهت زندگی همراه با صلح و آرامش در جهان فراهم می کنند. کسی که جنگ را تعطیل می کند و زمینه صلح را فراهم می آورد شاید متهم به ترسویی، جاسوسی و … شود، اما اینگونه نیست. قهرمانان واقعی کسانی هستند که برای برقراری صلح تلاش می کنند، اما متأسفانه آنها مظلوم هستند و بدبینی هایی دراین زمینه وجود دارد.
این استاد دانشگاه با اشاره به ادبیات ضعیف و کم در حوزه صلح اضافه کرد: با کارهای «گالتونگ» بود که صلح در حدود ۳۰ سال پیش وارد ادبیات جهانی شد اما جنگ، قرن هاست که وارد ادبیات جهانی است و اندیشمندان و نظریه پردازان مختلف در مورد آن اظهار نظر کرده اند. کارهایی که انجمن صلح در حال انجام می باشد، بسیار باارزش است، چون اصلاً راجع به صلح کاری صورت نگرفته است. پس از جنگ سرد و در دهه های اخیر است که در مورد صلح پژوهش هایی انجام شده است.
منصور نژاد در ادامه سخنانش اظهار داشت: فرهنگ پهلوانی که در تاریخ و فرهنگ ما بسیار رایج بوده و ادبیات غنی دارد، عرصه بزرگی برای برقراری صلح و اندیشه و تفکر صلح آمیز در ایران است. بحث پهلوانی با اخلاق ها، تصوف، عرفان، و … گره می خورد. بدین سبب می توان ادبیاتی تولید کرد که برمبنای آن بتوان گفت مکتب ایرانی صلح را بنیان گذارد. به طور معمول صلح مربوط به ادبیات مناطق اسکاندیناوی است، اما ما می توانیم در ایران، فرهنگ صلح و مکتب ایرانی صلح را بنیاد بگذاریم باتوجه به میراث غنی خودمان. اگر فرهنگ پهلوانی ترویج شود، در سطح جهانی و… می توانیم به بالندگی برسیم.
همچین ماشاالله حیدرپور عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم درباره دیپلماسی صلح عادلانه در عصر جهانی شدن به ارائه سخن پرداخت و اظهار داشت: ما جهانی شدن را یک امر چند بعدی می دانیم که دقیقاً در زمینه های مختلف و چند وجهی بودن همه زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است. جهانی شدن یک نظام شبکه ای اجتماعی ایجاد کرده است که این نظام شبکه ای اجتماعی بر شرایط و نحوه زندگی تغییرات شدیدی به وجود آورده است. ما در یک نظامی زندگی می نماییم که جامعه اجتماعی بین المللی و جهانی، در یک در هم تنیدگی قرار گرفته است. جهانی شدن یک نظام شبکه ای متداخل غیررسمی است، یعنی فقط کنشگران رسمی، دولت ها و سازمان ها نیستند که آنرا هدایت کنند. این شبکه متداخل، لطمه پذیری و حساسیت و تأثیرگذاری را برای همگان ایجاد کرده است. جهانی شدن به شکلی نظام بین الملل را تحت تأثیر قرار داده است که تغییری در آن سوی جهان در این سوی جهان بر روی کشورها و ملت ها تأثیرگذار است.
وی اضافه کرد: حوزه های زندگی انسان گرفتار تحولاتی شده و اگر ما به درک این تحولات نائل نشویم و به بازتعریف مسائل نپردازیم در خیلی از موارد از فهم خیلی از موضوعات باز می مانیم و فهم ما برمبنای موارد تاریخ گذشته و ناکارآمد خواهد بود. جهانی شدن فرآیندی است که با بیم و امید هم راه است یعنی هم مخاطرات دارد و هم منافعی را می تواند در پی داشته باشد. جهانی شدن آینده بشریت را در یک نظام شبکه ای به هم متصل کرده است. در همین رابطه نظریه اختتام جغرافیا مطرح گردیده است. ما در تمامی عرصه ها شاهد تحولات و تغییر موازین بر اثر جهانی شدن هستیم. پس بدین سبب جهانی شدن برمبنای وابستگی، نیاز و در هم تنیدگی و ارتباط ما را در این وضعیت قرار داده است.
این پژوهشگر در ادامه سخنانش با بررسی مفهوم دیپلماسی صلح اظهار داشت: ما شاهد تحول مفهوم دیپلماسی هم طی دهه های اخیر بودیم. مفهوم دیپلماسی فقط صبغه و بعد سیاسی را ندارد. ما باید به بازتعریف مفهوم دیپلماسی در عصر جهانی شدن بپردازیم. از نظر تعریف سیاسی و روابط بین الملل، دیپلماسی در فرهنگ های مختلف، به مفهوم علم و فن است. دیپلماسی قابلیت تامین منافع ملی یک کشور بوسیله مذاکره و شیوه های مسالمت آمیز حل اختلاف است. این تعریف به این معناست که دیپلماسی، رسمی، دولت محور و سلسله مراتبی از بالا به پایین دارد که دولت ها آنرا مدیریت می کنند. دیپلماسی ابزارهای خاص خودش را دارد که فقط در اختیار دولت هاست. دیپلماسی چهره به چهره است. دیپلماسی مخفی و پنهان است.
حیدرپور با اشاره به این که دیپلماسی در نظام شبکه ای در هم تنیده جهانی شدن دیگر اینگونه نیست، اضافه کرد: دیپلماسی در مفهوم جدید فقط کنشگری دولت نیست. در کنار دولت محوری، مخاطب محوری را هم داریم. استفاده از ابزارهای نوین را در امر دیپلماسی شاهد می باشیم. دیپلماسی دیگر فقط جنبه رسمی ندارد، جنبه غیر رسمی هم دارد. دیپلماسی چند بعدی است. فقط بعد سیاسی ندارد. بعد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، محیط زیستی، اجتماعی، سایبری و … دارد. دیپلماسی، بعد انسانی پیدا کرده است و ما آنرا در بخش دیپلماسی عمومی می توانیم قرار دهیم.
امروزه دیپلماسی مدیریت چند بعدی را مورد توجه قرار می دهد. در حقیقت برمبنای تحول مفهوم دیپلماسی نباید فقط ابعاد سیاسی و حقوقی دیپلماسی را مورد توجه قرار داد. باید دیپلماسی را در کنار مفاهیم سیاسی و حقوقی، توجه به بعد انسانی، فرهنگی، مباحث فناوری، تهدیدات، حقوق بین الملل و …، در یک نظام شبکه ای اجتماعی جهانی بازتعریف نماییم.