به گزارش صد کادو پشتیبانی از کتابفروشی های شهرهای کم برخوردار، انجام مقدمات برگزاری نمایشگاه فیزیکی کتاب، پیگیری مسئله کاغذ و فروش بیشتر از یک میلیون کتاب در نمایشگاه مجازی ازجمله دستاوردهای مهم دولت مردمی در ۲۰۰ روز فعالیت در حوزه کتاب بوده است.
به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، دوصد روز گذشت؛ از شروع به کار دولت مردمی برای ساختن ایران قوی. همه می دانند که فرهنگ اساس تمدن و زیرساخت جامعه است. پس، ارزیابی دولت سیزدهم در این حوزه، برای رسیدن به راهبرد بی نقص، اهمیت داشت. ایرنا، یکصد روز نخست دولت را در حوزه فرهنگ و هنر رصد کرد و به مردم عرضه داد.
یکصد روز دوم، با گرم شدن مدیران و هماهنگ تر شدن ارکان مختلف با خواسته ها و داشته های هنرمندان و فرهنگ داران کشور، پررونق شد و حاصل آن دو صد روز، اینک گردآوری شده و در اختیار مخاطبان و مردم قرار گرفته است. این گزارش مروری کرده بر برآورد اقدامات ۲۰۰ روزه دولت سیزدهم در حوزه کتاب.
کاغذ مسئله اول وزارت فرهنگ است
یکی از مهم ترین چالش هایی که دولت سیزدهم در آغاز کار خود با آن رو به رو شد، تأمین کاغذ لازم برای چاپ کتاب بود، موضوعی که واکنش های مختلفی را برانگیخت. وزارت فرهنگ و ارشاد بعد از آغاز ریاست محمدمهدی اسماعیلی در وزارت خانه و انتصاب یاسر احمدوند بعنوان معاون امور فرهنگی وزیر، اقدامات مهمی را ترتیب داد، جلساتی با وارد کنندگان، تولیدکنندگان و نهادهای دیگر برگزار شد که نتایج کوتاه مدت و بلند مدتی داشت.
مهر ماه ۱۴۰۰، وزیر فرهنگ، رسیدگی به مشکلات ناشران و کاغذ را از اولین اقدامات از زمان آغاز به کار در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دانست و اظهار داشت: هدف ما این بوده تا بتوانیم با برنامه ریزی اصولی و سنجیده به شرایطی دست یابیم که در مبحث خودکفایی صنعت چاپ و تهیه و تأمین کاغذ به شرایط روشن و ایده الی برسیم.
از جمله اقدامات اسماعیلی در ایام آغازین، ارسال نامه به رئیس بانک مرکزی برای برطرف شدن مشکلات تخصیص ارز دولتی و مشکل واردات بود، بعد از تخصیص ارز معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با صدور اطلاعیه ای از واردکنندگان کاغذ برای تأمین ۱۵ هزار تن کاغذ تحریر و پنج هزار تن کاغذ بالک دعوت به عمل آورد.
در همین زمان هم دو پرونده قضایی حوزه کاغذ که در ایام پایانی سال ۹۹ و روزهای آغازین سال ۱۴۰۰، شکایت آن مطرح شده بود، به نتیجه رسید، باز پس گیری ۲هزار تن کاغذ احتکار شده در مهر ماه ۱۴۰۰ و رفع توقیف محموله کاغذهای وارد شده از جانب یکی از واردکنندگان کاغذ در نیمه آبان ماه، روند صعودی قیمت کاغذ را کنترل کرده و کاغذ تحریر مورد نیاز بازار را تا اندازه ای تأمین کرد.
همزمان با این رویدادها، کنترل نوسان قیمت دلار توسط دولت سیزدهم، منجر به ایجاد امنیت نسبی برای وارد کنندگان شد با این وجود قیمت کاغذ به نحوی غیرقابل پیشبینی، افزایش یافت.
هم حالا در ایام پایانی هفتمین ماه از آغاز کار دولت سیزدهم، در بازار کاغذ، ثبات نسبی وجود دارد و کمیته تخصیص، توزیع و نظارت بر کاغذ در معاونت امور فرهنگی برای رسیدگی به درخواست ناشران به صورت منظم و با فاصله های کوتاه تشکیل جلسه خواهد داد و درخواست ها را بر مبنای معیارهای تعیین شده بررسی نموده و فرایند تخصیص را انجام می دهد.
فروش بیشتر از یک میلیون و ۳۰۰ هزار نسخه در نمایشگاه مجازی کتاب تهران
پس از سه ماه از آغاز مأموریت علی رمضانی در خانه کتاب و ادبیات ایران و برگزاری برنامه هایی چون هفته کتاب و پاییزه کتاب ۱۴۰۰، این موسسه فرهنگی با یکی از بزرگترین مأموریت های خود، رو به رو شد. یکی از رویدادهای مهم و نوپای کتاب در ایران که ارمغان دوران قرنطینه کرونا و برگزار نشدن نمایشگاه فیزیکی کتاب تهران بود، نمایشگاه مجازی کتاب بود.
نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، اول تا نهم بهمن ۱۳۹۹ برگزار و دومین دوره نمایشگاه زیر نظر موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، برنامه ریزی شد. وزیر فرهنگ در نیمه نخست آذر ماه حکم مدیریت علی رمضانی در نمایشگاه مجازی کتاب تهران را امضا کرد و کارهای آغازین برگزاری این رویداد فرهنگی شروع شد.
با توجه به مشکلاتی که در دوره قبلی در سامانه و بخش های مختلف نمایشگاه به وجود آمده بود، موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، برنامه هایی برای رفع مشکلات در نظر داشت که به نتیجه رسید و این نمایشگاه با وجود نقدهایی که به آن صورت گرفت، با استقبال خوب مخاطبان و ناشران روبه رو شد.
دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران از سوم بهمن ماه با مشارکت ۲ هزار و ۱۰۰ ناشر داخلی و خارجی و عرضه بیشتر از ۲۰۰ هزار عنوان کتاب شروع به کار کرد و با یک روز تمدید، یازدهم بهمن ماه پایان یافت، در این دوره مخاطبان از ۲ هزار و ۹۷۵ روستا و یکهزار و ۲۶۵ شهر بیشتر از ۱ میلیون و ۳۳۱ هزار نسخه کتاب به ارزش ۸۵۲ میلیارد و ۴۳ میلیون و ۷۹۱ هزار و ۶۰۷ ریال خریدند.
در این نمایشگاه جوانان بیشترین خرید را انجام دادند و ۱۰۳ هزار و ۹۹ نفر از مردان و ۷۷ هزار و ۶۹۰ نفر از بانوان هم مبادرت به خرید کتاب کردند، از دیدگاه موضوعی، از بخش کودک و نوجوان بیشترین استقبال به عمل آمد و بعد از آن به ترتیب کتاب ها در گروه موضوعی ادبیات، علوم اجتماعی، دین و تاریخ جغرافیا بیشترین میزان فروش را داشتند.
جوایز ادبی؛ کاری طولانی در کوتاه ترین زمان
جایزه «جلال آل احمد»، جایزه «دو سالانه پروین اعتصامی»، به همراه «جشنواره شعر فجر»، سه جایزه مهم در حوزه شعر و داستان فارسی هستند که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می گردند.
جایزه پروین اعتصامی که به آثار و آفرینش های زنان تعلق می گیرد، از دوره هشتم که در سال ۱۳۹۷ برگزار شد، مسکوت مانده است اما سال جاری، چهاردهمین جایزه ادبی جلال آل احمد، در بهمن ماه برگزار شد و شانزدهمین جشنواره شعر فجر هم ۴ اسفند، به پایان رسید.
سی و هشتمین دوره جایزه کتاب سال هم که همه حوزه های انتشار کتاب را در بر می گیرد، برگزار گردید. دولت سیزدهم در ۲۰۰ روز کاری که معمولاً یک سال زمان می برد را به پایان رساند و هر سه جایزه، با روندی مشخص و شفاف، از انتشار فراخوان تا اختتامیه برگزار شدند.
طرح های فصلی؛ برای پشتیبانی از کتابفروشان شهرهای کم برخوردار
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال ۱۳۹۴ برای هدفمندکردن یارانه نشر طرح های فصلی فروش کتاب را آغاز کرد؛ در این طرح ها کتابفروشی ها می توانند روی فروش کتاب به خریداران تخفیف بدهند و مبلغ تخفیف داده شده را از وزارت خانه دریافت نمایند. در این طرح ها که با نام طرح های فروش فصلی مشهور شده اند، توزیع یارانه کتاب از راه کتابفروشی هایی که شرایط لازم را داشته باشند انجام می شود که آنها می توانند کتاب های خویش را که با شرایط تعیین شده مطابقت داشته باشند به خریداران بفروشند.
در دولت سیزدهم، طرح پاییزه کتاب ۱۴۰۰، از ۲۹ آبان شروع شد و تا سوم آذر در شهرهای بزرگ، به پایان رسید و تا آخر این روز، بیشتر از ۴۲۳ هزار جلد کتاب، به ارزش بیشتر از ۲۸ میلیارد تومان فروخته شد. در این میان ۱۴ درصد از کل فروش طرح پاییزه به تهران اختصاص داشته، رتبه دوم در بین استان ها، متعلق به استان خراسان رضوی و اصفهان در جایگاه سوم بود، استانهای قم و فارس در رتبه های بعدی قرار گرفتند.
این طرح در ۴۰ کتابفروشی شهرهای کمتر برخوردار از کتابفروشی همچون بستان آباد، کلیبر، بوکان، سردشت، جم، کنگان، گناوه، لردگان، فردوس، تایباد، درگز، سرخس، مانه و سملقان، ایرانشهر، سراوان، بانه، بیجار، دیواندره، سقز، مریوان، جیرفت، پاوه، هرسین، ابرکوه و بهاباد از استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، کردستان، کرمان، کرمانشاه و یزد تا هشتم آذر ماه ۱۴۰۰ به کار خود ادامه داد؛ این ۴۰ کتابفروشی توانستند ۱۸هزار و ۱۹۲ نسخه کتاب به ارزش ۱۸میلیارد و ۱۲۶میلیون و ۱۰۵هزار و ۸۸۷ ریال به فروش برسانند.
شواهد و آمار نشان داده است افزودن زمان خرید و تمرکز بر شهرهای کمتربرخوردار، یکی از مهم ترین دستاورهای طرح پاییزه کتاب ۱۴۰۰، بعنوان اولین طرح وزارت فرهنگ و ارشاد دولت سیزدهم است.
برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بعد ۲ سال وقفه
علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران روز دوشنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۰ در گفتگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا از برگزاری قریب الوقوع نمایشگاه کتاب فیزیکی، اطلاع داد و عنوان کرد: ما جلسات و برنامه ریزی هایی را برای شروع آن در نظر گرفته ایم. اتاق عملیات نمایشگاه فیزیکی در سال ۱۴۰۱ را به راه انداخته ایم که این کار صورت بگیرد.
وی ۲۰ دیماه ضمن اشاره به نهایی شدن محل برگزاری سی و سومین نمایشگاه کتاب تهران، اظهار داشت: با توجه فراهم نبودن شرایط برگزاری نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب تا زمان تکمیل شدن امکانات مصلای تهران تنها گزینه باقی مانده برای برگزاری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۱ خواهد بود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ۱۸ بهمن در ابلاغی، یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی این وزارت خانه را بعنوان رئیس سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران انتخاب کرد.
در نهایت روز سه شنبه ۱۷ اسفند ماه هماهنگی های نهایی با شورای شهر تهران در جلسه ای عنوان شد و این گونه برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در سال ۱۴۰۱ به نظر قطعی می آید.