داریوش دالوند : نوجوان برای درک عاشورا احتیاج به تصویر دارد

صد کادو: داریوش دالوند تهیه کننده انیمیشن سینمایی ناسور ضمن مرور بخشی از مصائب اکران این فیلم سینمایی بر ضرورت توجه بیشتر به تولیدات بصری ویژه کودکان و نوجوانان در حوزه عاشورا تاکید کرد.

داریوش دالوند تهیه کننده انیمیشن که تجربه ساخت «ناسور» به کارگردانی کیانوش دالوند را با مبحث عاشورا در کارنامه خود دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تجربه تولید این اثر اظهار داشت: در واقع تولید «ناسور» بعنوان ادای یک نذر برای من بود، کاری که احساس کردم که حداقل وظیفه من است و از روی عشق و علاقه و صرف نظر از این که چه تمایلات دیگری دارم یا نه، این پروژه را تولید کردم. قبل از هر چیز باید بگویم برای ساخت این انیمیشن از هیچ نهادی پولی نخواستم و تنها مجموعه «آریا انیمیشن» که خودم یکی از مدیران آن هستم، هزینه تولید آنرا پرداخت کرد و هیچ نهادی پولی برای تولید این پروژه هزینه نکرد. مسئله این است که یک اثر با این حد از اثرگذاری و کیفیت تولید شد اما دولت، ارگان های غیردولتی، شبه دولتی، بخش های زیرمجموعه حوزه، زیرمجموعه ارگان های نظامی و فرهنگی در زمان اکران از «ناسور» حمایت نکردند.
وی ضمن اشاره به این که حتی یک بیلبورد تبلیغاتی هنگام اکران برای این انیمیشن در نظر گرفته نشد، بیان نمود: تنها حمایتی که در طول اکران از این انیمیشن شد، همراهی دکتر علی عسگری رئیس سازمان صداوسیما بود که در جریان جشنواره «پیرغلامان بندرعباس» با بخش هایی از این انیمیشن آشنا و همین مسئله سبب شد تا حمایت قابل قبولی از این پروژه داشته باشد و تیزرهایی از «ناسور» را در تلویزیون پخش کرد، هرچند این مسئله اتفاق خوبی بود، اما با توجه به این که مخاطب رسانه ملی افت کرده است، بازهم نیازمند تبلیغات مکملی مانند نصب بیلبورد بودیم که شهرداری حمایتی از آن نکرد، همینطور واحدهای فرهنگی بسیج که بیلبوردهای خوبی در اختیار داشتند هم از اکران این فیلم حمایت نکردند.
این تهیه کننده انیمیشن افزود: تمام این تجربه ها سبب شد تا به این نتیجه برسم، پیش از این که هزینه تولید را کنار بگذارم، باید هزینه های تبلیغات را هم کنار می گذاشتم. معتقدم اگر فیلمسازان می خواهند در این عرصه وارد شوند و خودشان بخواهند به صورت شخصی کار کنند به خاطر داشته باشند که هم زمان هزینه تولید و اکران را آماده کنند. مبادا دوستان فکر کنند که دولت به آنها می گوید دست شما درد نکند که چنین پروژه ای را تولید کرده اید.
دولت از هنر حمایت نمی کند
وی در جواب این که متاسفانه این ضعف در پشتیبانی از آثار مذهبی گریبانگیر آثار سینمایی و انیمیشن شده است، توضیح داد: بعنوان یک تهیه کننده و سرمایه گذار نه از دولت سرمایه و نه حمایتی برای تولید خواستم، تنها درخواستم این بود که هنگام اکران از «ناسور» حمایت کنند و بیشتر از این که به دنبال منافع مادی باشم، به دنبال دیده شدن این کار بودم. برای «ناسور» توانستم تاییدیه چند ارگان مذهبی را دریافت کنم، حتی موفق به اکران این فیلم شدم، اما اکران این انیمیشن مورد هیچ حمایتی قرار نگرفت و متاسفم به جهت اینکه چنین اثری با این کیفیت ساخته شد و از دید بچه های ایران نادیده ماند.
دالوند در پاسخ به این که بارها شاهد این هستیم که مدیران دولتی از اهمیت تولیداتی با مبحث عاشورا می گویند، اما معمولا پای تولید که میان می آید، عملاً کاری در این حوزه صورت نمی گیرد، اظهار داشت: متاسفانه باید بگویم اگر واقعاً حمایتی در این حوزه وجود داشت سینمای ایران به اندازه کافی فیلمسازان با کیفیت و با سوادی دارد که بتوانند رسالت روز خویش را ایفا کنند. نمونه این مسئله هم انیمیشن «ناسور» بود که شخصاً آنرا تجربه کردم. تاکید می کنم این انیمیشن بدون کوچک ترین حمایتی و آن هم با هزینه ای کمرشکن و البته باکیفیت مناسب و دریافت تاییدیه از حوزه علمیه، مورد حمایت هیچ ارگانی آن هم در زمان اکران قرار نگرفت. فکر می کنم یکی از دلایلی که از این انیمیشن حمایت نشد این است که بخش های دولتی، شبه دولتی، غیردولتی، فرهنگی، نظامی و …، هیچ حمایت ریالی هنگام تولید از این انیمیشن نکرده بودند، به عبارتی این انیمیشن و موفقیت آن جزو رزومه آنها قرار نمی گرفت. به نظر من همین مسئله سبب شد تا اولویت حمایت در زمان اکران را به تولیداتی بدهند که روی آن سرمایه گزاری نموده بودند و حالا باید هنگام اکران از آن حمایت می کردند.
هنگام تولید «ناسور» به این نتیجه رسیده بودم که منبر دیگر پاسخگوی نیاز نسل نوجوان و کودک ما نیست، این نسل دیگر نمی تواند پای منبر بنشیند چون که حوصله اش سر می رود، بنابراین کودکان و نوجوانان ما برای درک واقعه عاشورا احتیاج به تصویر دارد و همین نیاز سبب شد تا بخواهم «ناسور» را بسازم وی افزود: به خاطر دارم به مجموعه شهرداری وقت گفتم که شما در ماه های محرم و صفر تعداد زیادی بیلبورد یا لایت باکس را به نمادهای گرافیکی از محرم و واقعه عاشورا اختصاص می دهید، حالا که تمام فریم های این انیمیشن تبدیل به تصاویر با کیفیت شده است، خوب است که از این عکس ها در سطح شهر استفاده کنید و دیگر پول گرافیست ندهید، حتی از این پیشنهاد هم حمایت نکردند، در صورتیکه گفته بودم هزینه چاپ را هم خودم پرداخت می کنم.
هیچ گاه به نبوغ فرماندهی امام حسین (ع) پرداخته نشده است
وی در پاسخ به این پرسش که در جامعه امروزی ما برای تولید آثاری با مبحث عاشورا بخصوص در حوزه انیمیشن چه اندازه نیاز احساس می شود، توضیح داد: زمانی متوجه شدم که بخش هایی از فضایی که برای واقعه عاشورا ترسیم می شود، درحال خرافه زایی است و بخش هایی هم توسط تاریخ به درستی بازگو نشده است. بعنوان مثال به نبوغ نظامی و فرماندهی جنگی امام حسین (ع) در واقعه عاشورا پرداخته نمی گردد، در بخش هایی که اباعبدالله احساس می کرد اردوگاه آب نیاز دارد، به هیچ عنوان درخواست آب نمی کرد، بلکه فرمانده ارتش خود حضرت ابوالفضل (ع) را برای گرفتن آب می فرستاد، این نبوده است که امام برای آب التماس کند. این واقعه برای چه باید اینقدر زمان ببرد، مگر به شهادت رساندن این تعداد کم برای لشکری به این بزرگی سخت بوده است؟ هیچ وقت به این مطالب اشاره نشده است، در واقع چنین مسائلی اصل مطلب است که یک فرد تا چه اندازه می تواند نبوغ نظامی داشته باشد که بتواند این جنگ را طولانی کند، چرا به این مسئله اشاره نمی گردد که اصلاً چرا این جنگ باید اینقدر طولانی شود و فلسفه اخلاقی آن چیست، در واقع این مدت زمان سبب شد تا تمام طوایف اطراف ببینند، بشنوند و راوی این اتفاق باشند، به جهت اینکه در اردوگاه دشمن گفتگو راه بیفتد گفتگویی که منجر به شک شود. تمام این اتفاقات با یک هوشمندی و فرماندهی اتفاق افتاده که هیچ گاه دیده نشده است.
دالوند اظهار داشت: متاسفانه به چنین مسائلی در هیچ روضه ای پرداخته نمی گردد. معتقدم «ناسور» روضه ای بود که در پخش های تلویزیونی مخاطبان بسیاری را پای منبر خود نشاند و به مدرن ترین شیوه فلسفه عاشورا را باز کند. در واقع هنگام تولید «ناسور» به این نتیجه رسیده بودم که منبر دیگر پاسخگوی نیاز نسل نوجوان و کودک ما نیست، این نسل دیگر نمی تواند پای منبر بنشیند چون که حوصله اش سر می رود، بنابراین کودکان و نوجوانان ما برای درک واقعه عاشورا احتیاج به تصویر دارد و همین نیاز سبب شد تا بخواهم «ناسور» را بسازم. خوشبختانه ما این پروژه را به پایان رساندیم و تمام تلاش خویش را برای اکران این انیمیشن انجام دادیم.
انیمیشن احتیاج به حمایت مداوم دارد
وی در جواب این سوال که اگر شرایط مناسب فراهم گردد باز هم اثر یا مجموعه ای با مضامین مذهبی تولید می کنید؟ بیان نمود: خیال داشتم برای چهارده معصوم (ع) پروژه ای را تولید کنم، در واقع برای «ناسور» از مدل گرافیکی استفاده کردیم که به شکلی محدودیت های کار در ارتباط با معصوم (ع) را زیرپا گذاشتیم، تصمیم داشتیم این مدل را برای سایر معصومین (ع) هم استفاده نماییم، اما با تجربه ای که با «ناسور» داشتیم ترجیح دادیم که فرار را بر قرار ترجیح دهیم.

این تهیه کننده انیمیشن در پاسخ به این سؤال که از نظر شما مدیران دولتی در شرایط فعلی و با عنایت به اهمیت تربیت مذهبی نسل جدید با استفاده از هنر، چه برنامه ای برای پشتیبانی از تولید آثار هنری باید داشته باشند، توضیح داد: همیشه تاکید کرده ام اگر مقرر است از هر صنعت و هنری حمایت شود، این حمایت باید یک روال مشخص، مداوم و بدون نوسان داشته باشد، تصور کنید سال جاری مصوبه ای تایید می شود که برای حوزه انیمیشن ۵۰ میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته شود، آن وقت این بودجه در سالهای بعد کم یا کلاً حذف می شود، این گونه حمایت ها بیشتر به انیمیشن صدمه می زند، در چنین شرایطی نیروهای بسیاری به سبب بودجه تزریق شده وارد این صنعت می شوند اما سالهای بعد به سبب قطع شدن بودجه مورد نظر، تمام این نیروها بیکار می شوند که همین مسئله سبب ایجاد تنش و صدمه به افراد و در نهایت نزول بیشتر انیمیشن می شود. بنابراین قبل از هر چیز باید دید میتوان یک بودجه یک نواخت جدا از این که چه کسی رئیس جمهور، وزیر، رئیس سازمان صدا و سیما است، برای مثلا حوزه انیمیشن در نظر گرفته شود و تحت تأثیر هیچ مدیری نباشد.
دالوند در انتها اظهار داشت: مسئله بعدی این است که انیمیشن ایران قبل از هر چیز نیازمند حمایت لوجستیکی است، انیماتورهای ما به خوبی می دانند چگونه انیمیشن بسازند، ما نیاز داریم که انیمیشن هایی که تولید می شود چه در داخل و چه در خارج از کشور به خوبی دیده و خریده شود، باید کاری نماییم که این تولیدات توسط کشورهای دیگر خریداری شود، بعنوان مثال «ناسور» می توانست در ۵۰ کشور نمایش داده شود، اما چنین حمایت هایی صورت نگرفته است. در واقع فرهنگ طی ۲ دهه گذشته اولویت نبوده و به حاشیه رفته است، بنابراین زیرمجموعه های فرهنگی صدمه دیده اند. اگر دولت نمی تواند حمایت دائم از انیمیشن داشته باشد، بهتر است این حمایت را تا زمانی که بتواند به صورت مداوم آنرا انجام دهد، شروع نکند.