مركزی برای مطالعات ایران در دانشگاه سن پطرزبورگ

صد كادو: «تلاشِ مركز مطالعات ایران در دانشگاه سن پطرزبورگ فقط برای تبادلات آكادمیك و سفر اساتید و دانشجویان برای آموزش زبان خلاصه نمی گردد، بلكه تلاش می كند تا همكاری ها در دیگر حوزه های علمی مانند انجام جستجوهای مشترك دیرینه شناسی و مطالعات قوم نگاری در ایران و روسیه گسترش یابد.»
به گزارش صد کادو به نقل از ایسنا، دو سال از راه اندازی مرکز مطالعات ایران در دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ بمنظور گسترش همکاریهای علمی – پژوهشی می گذرد، مرکزی که بین دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ و دانشگاه تهران و دیگر دانشگاه های مطرح در ایران به موازات رشد تعاملات سیاسی و اقتصادی ایران و روس و افزایش مطالعات و پژوهش های روسیه درباره ایران، تاسیس شد.
هم اکنون بنظر می رسد مراکزی مانند «مرکز مطالعات ایران در دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ» برای این همکاری ها پیشگام بوده اند.

مرکزی برای بسط همکاریهای علمی – پژوهشی
اکنون «آرتیوم آلکسیویچ آندریف» – مدیر مرکز مطالعات ایران در دانشگاه سن پطرزبورگ – عملکرد این مرکزرا بررسی می کند.
او نخست در توضیح راه اندازی «مرکز مطالعات ایران در دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ» و هدف از راه اندازی این مرکز می گوید: مرکز مطالعات ایران در دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ با مشارکت فعالِ – سفیر ایران در مسکو – دو سال پیش تاسیس شد که این اقدام در واقع ایده مشترک نیکولای میخایلوویچ کروپاچوف – رئیس دانشگاه سن پطرزبورگ – و سنایی – سفیر ایران در مسکو – بود و سرانجام این مرکز بمنظور گسترش همکاریهای علمی – پژوهشی بین دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ و دانشگاه تهران و دیگر دانشگاه های مطرح در ایران افتتاح شد.
او هدف از ایجاد این مرکز را برقراری هرچه بهتر روابط دوجانبه «مرکز مطالعات ایران» و دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ و کوشش برای انجام پروژه های مشترک علمی با موسسات آموزش عالی کشورمان دانست.

انجام دو پروژه علمی در تاریخ ایران و روسیه
او تمرکز کارشناسان این مرکز بر روی دو پروژه علمی قابل توجه در تاریخ روابط ایران و روسیه را همچون کارهایی دانست که حالا مرکز مطالعات ایران در دانشگاه سن پطرزبورگ مشغول انجام آن هستند و توضیح داد: یکی از این پروژه ها روابط حکومت صفویه و روسیه تزاری را از اواخر قرن ۱۶ تا ابتدای قرن ۱۸ دربرمی گیرد که بررسی دقیق اسناد باقی مانده از دوره صفویه شامل اسناد و مکاتبات شاه محمد خدابنده، شاه عباس، شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان و شاه سلطان حسین با روسیه را در خود دارد. سفرای این شاهان مکاتبات بسیاری در حین انجام ماموریت و حضور خود در طول بازه زمانی مذکور در روسیه داشتند که مجموعه این اسناد ارزش تاریخی بالایی در انجام تحقیقات علمی که این مرکز در حال انجام کار روی آنها هستیم دارند و نکات بسیار حایز اهمیتی را در خود حفظ نموده اند.
به قول آلکسیویچ آندریف، در سایت مرکز به آدرس iranicum.spbu.ru بخش مستقلی به این پروژه اختصاص داده شده که هم اکنون ۱۲ مقاله دارد و علاقمندان می توانند به آسانی به اطلاعات انتشار یافته توسط این مرکز دسترسی داشته باشند. بعنوان مثال در این بخش بازدیدکنندگان می توانند یکی از اسنادی که شاه صفی به میخاییل فیودورویچ رومانوف ارسال کرده و تا حالا منتشر نشده بود را مشاهده کنند.

روشی برای برطرف نمودن مشکلات ابدی ایران شناسی
رئیس مرکز مطالعات ایران در دانشگاه سن پطرزبورگ، دومین پروژه ی در حال انجام این مرکز را پروژه منحصر به فرد دانست که تحقیقات پیشرفته در زمینه سبک سنجی را انجام می دهد و اظهار داشت: همکاران مرکز مطالعات ایران از روش های دیجیتال برای کار روی حجم انبوهی از متون استفاده می نمایند که این کار موجب می شود تا سبک های بکار رفته توسط هنرمندان در آثار مورد مطالعه در مدت زمان سریع تری شناسایی شود.
وی این روش را دارای مقایسه بیشتری بین زبان و ابزارهای به تصویر کشیدن هنری یک اثر “مشکوک” با یک اثر “اصل” و تأیید شده دانست که به محقق اجازه می دهد پاسخی بی طرفانه به مساله اصالت متن داده و در حل برخی از مشکلات «ابدی» ایرانشناسی جهان کمک نماید و اضافه کرد: بطور مثال می توان از این روش درباب حل مساله اصالت مثنوی “یوسف و زلیخا”، که ادعا می شود توسط ابوالقاسم فردوسی سراییده شده، بهره برد.
او همین طور به تلاشِ این مرکز برای دادنِ مشاوره به موسسات دولتی روسیه که در زمینه ایران کمک می خواهند، آگاهی داد و اضافه کرد: یکی از آنها همکاری در معرفی بلاگرها و سفرنویسان مطرح ایرانی برای حضور در کنفرانس بین المللی گردشگری شهرداری سن پطرزبورگ بود که دو سال قبل انجام شد.
آلکسیویچ آندریف، برگزاری آزمون مهارت زبان فارسی – آمفا در سطح بین المللی که در نوامبر سال قبل با همکاری بنیاد سعدی در روسیه برگزار شد، را یکی از پر اهمیت ترین اقداماتی دانست که که این مرکز تا حالا انجام داده است و ابراز امیدواری کرد تا سال آینده نیز بتوان این آزمون را برای علاقمندان زبان فارسی برگزار کرد.

همکاری های مرکز با دانشگاه های ایران و بنیاد سعدی
او با اشاره به همکاری گسترده دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ با دانشگاه تهران در زمینه های مختلف، همچون ی این همکاری ها را تبادل استاد و دانشجو دانست و افزود: این مرکز دو سال پیش در دانشکده زبان ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران آزمون زبان روسی برگزار کرد که به شرکت کنندگان و نفرات برتر آن گواهی و هدایایی از طرف دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ اهدا شد.
وی همین طور به همکاری این مرکز با بنیاد سعدی در زمینه ی برگزاری آزمون مهارت زبان فارسی اشاره و افزود: برگزاری هر آزمون نیاز به یک سال آماده سازی و مکاتبه دارد و من خوشحالم که در دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ توانستیم اولین محلی باشیم که آزمون آمفا (آزمون استاندارد زبان فارسی) سال قبل با موفقیت در آن انجام شد.
او به سابقه همکاری با دانشگاه علامه طباطبایی و برگزاری دوره آنلاینی برای اساتید و دانشجویان دانشگاه دولتی سن پطرزبورگ و گفت و گو و رایزنی با چندین موسسه دیگر در ایران، برای همکاری در زمینه های مشترک با آنها اشاره نمود.

نخستین روابط ایران و روسیه محدود به سفرشرق شناسان بود

رئیس مرکز مطالعات ایران در دانشگاه سن پطرزبورگ اما در پاسخ به این پرسش که «رسانه ها می توانند چه نقشی در گسترش آگاهی دو ملت ایران و روسیه ایفا کنند» می گوید: نخست باید به تاریخ روابط پر فراز و نشیب ایران و روسیه اشاره نمود که در چند سال قبل به سبب شرایط بوجود آمده در سیاست خارجی دو کشور، این روابط در سطح خوبی قرار گرفته است و در واقع روابط آکادمیک نقش مهمی دراین زمینه دارند.

او ادامه می دهد: این روابط نخست محدود به سفر اندیشمندان علوم انسانی و شرق شناسان بود اما به مرور زمان این ارتباطات گسترده تر شد و حوزه های فنی مهندسی را نیز دربرگفت. اخیرا دومین مسابقه در زمینه اعطای بورسیه به پروژه های مشترک علمی – فنی بین ایران و روسیه انجام شد که برندگان آن هنوز اعلام نشده اند اما همین گویای تقویت روابط آکادمیک بین دو کشور است.
آلکسیویچ آندریف، با تاکید بر این که رسانه ها نقش به سزایی دراین زمینه ایفا می کنند، ادامه می دهد: رسانه هایی در روسیه هستند که به زبان فارسی در حال فعالیت اند، اما آن طور که باید مورد توجه قرار نگرفته اند. معتقدم اگر رسانه های روسیه و حتی شبکه های اجتماعیِ روسی فعالیت بیشتری به زبان فارسی داشته باشند، میزان دانش اطلاعات مردم ایران درباب روسیه بیشتر هم خواهد شد.

وجود برخی کلیشه ها ایران آن طور که باید به مردم روسیه نشناسانده
وی به اماکن تاریخی کشورمان بعنوان یکی از جذابیت های مهمی که مردم روسیه را مجذوب ایران کرده، اشاره می کند و می گوید: دراین زمینه اگر زیرساخت های مناسب برای اجرای تورهای گردشگری ایجاد شود، شاهد افزایش سفر گردشگران روسی به شهرهایی مانند اصفهان، شیراز، همدان، تبریز، تهران، یزد و مشهد خواهیم بود که خود دانش و دید مردم روسیه را درباب ایران بیشتر و به سمت مثبت هدایت می کند.
او اظهار می کند: متاسفانه کلیشه هایی درباب ایران وجود دارد و بنا بر این بیشتر مردم روسیه ممکنست ایران را آن طور که باید و شاید نشناسند. هم اکنون در اخبار و رسانه های روسیه از ایران بعنوان یک شریک راهبردی یاد شده و اطلاعات مثبتی منتشر می شود که این مساله روی دیدگاه مردم روسیه نسبت به ایران تاثیر مثتبی گذاشته است. اگر در رسانه ها و اخبار ایران نیز شاهد چنین مطالب مثبتی همچون موفقیت همکاریهای دوجانبه باشیم، تاثیر مثبتی بر دیدگاه مردم ایران نسب به روسیه خواهد داشت.
مدیر مرکز مطالعات ایران در دانشگاه سن پطرزبورگ با این وجود مهم ترین اقدام دراین زمینه را توسعه زیرساخت های گردشگری می داند و می افزاید: مسیرهای گردشگری مختلفی از روسیه به کشور ترکیه وجود دارد که همه ساله گردشگران زیادی را از روسیه به این کشور جذب می کند و شاید سخت باشد تا آنها را متقاعد کرد تا به ایران سفر کنند. با این وجود تصور می کنم با برنامه ریزی و رفتن یک راهبرد طولانی مدت بتوان به نتایج خوبی دراین زمینه دست پیدا کرد.

آرزویم گسترش همکاریهای ایران و روسیه در حوزه پژوهشی و علمی ست
وی همین طور درباره ی برنامه های آینده ی مرکز مطالعات ایران در دانشگاه سن پطرزبورگ برای بسط همکاری ها و افزایش ارتباط با مراکز مطالعاتی و دانشگاهی ایران این طور توضیح می دهد: می خواهیم تا به مرور زمان میزان همکاری ها و ارتباطات خودرا با موسسات علمی ایران افزایش دهیم. اما آرزویی که من دراین زمینه دارم این نیست که همکاری ها فقط در تبادلات آکادمیک و سفر اساتید و دانشجویان برای آموزش زبان خلاصه شود، بلکه می خواهم که همکاری ها در دیگر حوزه های علمی گسترش یابد و همچون در زمینه انجام جستجوهای مشترک دیرینه شناسی که به شخصه چندین سال است آرزوی آنرا دارم، همکاری نماییم.
آلکسیویچ آندریف، تاکید می کند: انجام مطالعات قوم نگاری در ایران نیز بواسطه غنی بودن اقوامی که در ایران زندگی می کنند و عشایر ایرانی می تواند برای ما بسیار جذاب باشد. از طرف دیگر معتقدم مطالعات قوم نگاری روسیه نیز برای پژوهشگران ایرانی می تواند بسیار جالب توجه باشد.

منبع: صد كادو