بودجه تئاتر كجاست؟

صد كادو: یك مركز تئاتر دیگر از بخش خصوصی، یعنی یكی از همان هایی كه مدیریت وزارت مربوط، به وجود و فعالیتشان می بالید، بعد از هشتمین ماه جولان دهی ویروس مرگبار، با انتشار متنی غمناك، اعلام نمود كه بعد از یك دهه حیات، دیگر امكان نفس كشیدن ندارد و كركره را پایین كشید.
در چند هفته ی گذشته هم هنرمندان بسیاری در مصاحبه هایی با رسانه ها، ازجمله ایسنا، نسبت به وضعیت بحرانی هنر نمایش، هشدار دادند؛ هشدارهایی که این پرسش را به ذهن متبادر می کند که آیا وضعیت این روزگار تئاتر را نمی شد بهتر از این مدیریت کرد؟
زمانی که شیوع ویروس کرونا به تعطیلی های الزامی انجامید، مدام گفته می شد که کارگران روزمزد جزو قشرهایی هستند که بیشترین لطمه را از این تعطیلی ها متحمل می شوند. واقعیت این است که حدودا از هنرمندان تئاتر، روزمزدتر در عرصه ی هنر نداریم. حال تصورش را بکنید، هنرمندانی که بابت هر شبی که به صحنه می رفتند دستمزد دریافت می کردند، حالا که بیش از هشت ماه است این امکان را هم از دست داده اند، چگونه به امرار معاش می پردازند؛ آن هم در شرایطی که در همین بازه ی زمانی، رشد نجومی قیمت ارز و طلا باعث شده است، قیمت و هزینه ی همه ی اجزای زندگی، چندین برابر شود.
چند روز پیش وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت و گو با روزنامه ی جام جم اظهار داشت: «چند سال قبل در تهران گاهی در یک شب ۱۰۰ نمایش روی صحنه رفته است. این هم نشان دهنده یک مسیر قابل توجه در حوزه توسعه هنرهای نمایشی شمرده می شود. از نظر تعداد تماشاگر هم رشد بسیار مطلوبی داشته ایم و از ۲ میلیون نفر در سال ۹۲ به ۸میلیون و ۲۰۰هزار نفر در سال ۹۷ رسیده ایم». گذشته از اینکه خود این مساله هم قابل بررسی است که آیا وضعیت تئاتر ایران در سال ۷۷ یا حتا ۸۷ بهتر بوده است یا ۹۷، موضوع اصلی این است که درباره ی وضعیت تئاتر در سال ۹۹ کرونازده چه موقعی مقرر است صحبت شود؟
البته مدتی پیش در سومین جلسه ی شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد، ۳۵ میلیارد تومان حق بیمه ۶ ماهه نسخت امسال برای ۷۵ هزار عضو صندوق اعتباری هنر از تمامی رشته ها، پرداخت شده است. این یعنی نفری چهار ملییون تومان حمایت؛ رقمی که البته خود این هم قابل بحث است. ازسوی دیگر گفته شد که تا آخر شهریور ماه مجموع تسهیلات درخواستی در حوزه ی فرهنگ و هنر، ۶۸۳ میلیارد تومان بوده که ۲۸۷ میلیارد تومان از آن پرداخت شده است. گذشته از اینکه آیا پرداخت وامی را که مقرر است با بهره بازگردانده شود، برای هنرمندانی که در افق پیش رو هم به صحنه رفتن و حقوق روزمزد دریافت کردن را برایشان دست کم تا یک سال پیش رو نمی توان متصور بود، حمایت می توان تصور کرد یا نه، فکرش را بکنید که در جریان این حمایت ها هم هنرمندان تئاتر متوجه شدند، نداشتن حقوق ثابت و کد کارگاهی، مانع بزرگ سر راهشان است.
در همان نشست که در آن تاکید شده میزان خسارت کرونا به عرصه ی فرهنگ و هنر بیش از هزار میلیارد تومان بوده که پرداخت تنها ۳۵ میلیارد تومان حق بیمه و ۲۸۷ میلیارد تومان وام اعلامی هم در مقابل این رقم هزار میلیارد تومانی، خود جای تامل است، معاون محترم امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اظهار کرده است: در ۶ ماه اول سال ۱۳۹۸، سه هزار و ۲۰۸ عنوان تئاتر مجوز اجرا کسب کرده، در صورتیکه در زمان مشابه سال جاری ۴۳۵ عنوان نمایش که عمدتاً نمایش های خیابانی و محیطی هستند مجوز فعالیت کسب کرده اند و در واقع اجرای تئاتر نسبت به زمان مشابه سال قبل ۷۵ درصد کاهش داشته است.
گذشته از اینکه این مجوزها الزاما به معنای روی صحنه رفتن نبوده است، چون همیشه تماشاخانه ها و سینماها جزو نخستین جاهایی بوده اند که حتا با وجود فعالیت همه ی مشاغل دیگر، تعطیل شده و گاهی به توقف چندباره ی یک اجرا مجبور شده اند، در ادامه گفته شده است که از اسفندماه ۹۸ تا اردیبهشت ماه امسال، ۱۱هزار و ۵۰۰ هنرمند در رشته های نمایشی فعالیتی نداشته و ۸۰ تماشاخانه خصوصی بواسطه ی مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا ماه ها تعطیل بوده اند. این یعنی یک حجم بیکاری گسترده.
حال پرسش بعدی این است که آیا صحت دارد که چون معاونت های دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برخلاف معاونت هنری، دارای ردیف مستقل در لایحه ی بودجه هستند، سالانه تنها حدود یک سوم بودجه ی معاونت هنری که حوزه های پربدهی چون تئاتر و موسیقی را در بر می گیرد، ازسوی مقام بالادستی به این معاونت تخصیص می یابد و مابقی، صرف مخارجی چون امور وزارتی و دیگر مواردی چون پرداخت اضافه کاری پرسنل می شود؟
برآورد هزینه ای سال ۹۹ برای «برنامه حمایت و گسترش هنرهای نمایشی» ۸۴ میلیارد و ۱۱ میلیون تومان بوده و در سال ۹۸ نیز ۸۲ میلیارد و ۳۲۲ میلیون تومان. تا آذر ماه سال ۹۸، یعنی با گذشت سه چهارم از سال، طبق گفته ی مدیران وقت تئاتر، تنها حدود ۲۰ درصد از بودجه ی در نظر گرفته شده، داده شده بود و درنهایت هم بدهی مرکز هنرهای نمایشی به گروه های تئاتری در سال ۹۸، در ماه های گذشته از سال ۹۹ تسویه شد.
پس پرسش اساسی در این میان این می شود که بودجه ی تئاتر دقیقا کجاست و صرف چه اموری می شود؟
تئاتری که این روزها هنرمندانش، جزو سخت روزگارترین ها در عرصه ی شاغلان به امر مقدس «هنر» هستند. تئاتری که بنیاد «مستضعفان» کارت هدیه ی یک میلیون تومانی به هنرمندانش تخصیص داد…

منبع: sadkado.ir