تفألی از حافظ برای ترامپ ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست

به گزارش صد كادو «ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست/ عِرض خود می بری و زحمت ما می داری» شعری از حافظ كه پاسخی است برای تهدید ترامپ در خصوص تخریب ۵۲ سایت ایرانی، همچون مراكز فرهنگی پرارزش ایران.
به گزارش صد كادو به نقل از ایسنا، حكایت هایی منسوب به قصد تخریب مقبره حافظ و پاسخ رندانه و محكم او در این حوزه وجود دارد؛ مثلا آورده اند بعد ازسقوط شاه سلطان حسین صفوی و غلبه افغان ها بر ایران، محمود افغان یكی از اقوام خویش را كه (مگس خان) نام داشت فرماندار شیراز كرد. او بعد از چند روزی كه در شیراز بود، روزی كنار قبر حافظ رفت و بر اثر تعصباتی كه داشت تصمیم گرفت به جهت هتك حرمت، قبر لسان الغیب (حافظ) را تخریب كند، هر چه اطرافیانش او را نصیحت كردند كه از این تصمیم بگذرد، گوش نكرد، سر انجام قرار بر این شد كه از دیوان حافظ، در این مورد فالی بگیرند، وقتی كه دیوان را باز كردند، این شعر در آغاز صفحه راست آن آمد: «ای مگس! عرصه سیمرغ نه جولانگه توست/عِرض خود می بری وزحمت ما می داری» مگس خان هم با خواندن این شعر، سخت تحت تا ثیر قرار گرفت، و از روح حافظ طلب عفو و بخشش كرد.
البته در حكایت دیگری عنوان شده: شاه اسماعیل صفوی سر سلسله صفویان كه همه می كوفت و پیش می رفت، به هرجا می رسید مزارها و مقبره های مشاهیر را كه به مذهبی خاص معروف بودند، از سر جوانی وتعصب، ویران و با خاك یكسان می كرد. وقتی به مقبره حافظ رسید، از آن جا كه هم خودش اهل ذوق وشعر بود و هم حافظ محبوب عالم، پاره ای تامل و ملاحظه كرد، از امراء واصحاب صلاح پرسی، حاصل مشورت این بود كه متعصبان گفتند: باید این مقبره و بنا را هم ویران كرد! چون حافظ هم رند ولاابالی بود، و هم هم سلك نبوده است.
یكی از اصحاب – ملاسید عبدالله تبریزی، از بس كه دركارها سمج بوده شاه اسماعیل به او (ملا مگس) لقب داده بود و (همیشه همه جا اورا ملا مگس می خواند واین لقب او را سخت مشهور كرده به حدی كه زبانزد همگان شده بود. چنان كه نام وعنوان اصلی او را كم كم به فراموشی سپرده شده بود) در خراب كردن مقبره حافظ بیشتر از همه اصرار می كرد و تركتازانه داد سخن می داد، عاقبت شاه اسماعیل اظهار داشت: از دیوان حافظ فال می گیریم، و گرفت، این بیت منسوب به حافظ آمد كه: «حافظ ز جان محب رسول است و آل او/ حقا بدین گواه است خداوند داورم»
شاه اسماعیل از ویران كردن مزار حافظ در گذشت. اما ملا مگس همچنان پا فشاری می كرد. شاه اسماعیل باز دیوان را برداشت، گفت ای خواجه جواب ملا مگس را مبرم بده وفال گرفت و گویای مورد ومقال وحال، این بیت فال برآمد: «ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست/عرض خود می بری وزحمت ما می داری».
البته صحت و سقم این حكایت ها معلوم نیست و گاه این ماجرا به افراد و اشخاص مختلف در دوره های مختلف منصوب شده است. البته محمدجواد فرزان –پژوهشگر كه كتاب جلدی «چه می گفت حافظ» را در كارنامه دارد -، باآنكه تاكید دارد این حكایت ها حقیقت ندارد، اما بیان نمود: البته چند باری می خواستند مقبره حافظ را خراب كنند حتی حمله كرده و آنرا هم خراب كرده اند. اما این كه تفأل زدند و این شعر آمده، دیگر قصه است. برخی شعری را انتخاب می كنند و برایش قصه درست می كنند. البته امكان دارد فردی تصادفا كتاب را باز كنند و صفحه ای بیاید و در آن بیتی باشد كه مورد نظرشان باشد و با قصد و نیستشان همخوانی داشته باشد، هرچند گاه در یك غزل حفظ معنایی متضادی را كنار هم می بینیم و خودمان در معنایی متضاد یكی را كه با برداشت ما از این ماجراها همخوان است، ملاك قرار می دهیم.
فرزان تصریح كرد: حرف های ترامپ توپ های توخالی است و نباید زیاد آنرا جدی گرفت. امیدوارم دولت مردان ما با سرانگشت تدبیر و تفكر این اتفاق را هدایت كنند تا خسارت كمتری داشته باشد یا اصلا خسارتی نداشته باشد.
به هر روی او معتقد است: همه تلاش حافظ بر این است كه ما واقعیت ها را ببنیم. شعر حافظ عمق دارد و هر بیت آن راهگشا است، زمانی كه شعر او را باز می نماییم می توانیم از تعالیمش بهره ببریم و به حساب این كه برای این مورد خاص مطرح شده، بگذاریم.
آن چه مسلم است، همه زمانی، همه مكانی و همه فهمی اشعار حافظ است و باید گفت حافظ همانند تابلویی است كه هر كسی با آن روبه رو شود، برداشتی از آن خواهد داشت، ازاین رو می توان گفت در هر مقطعی و متناسب با حال و احوالی كه در آن هستیم، برداشتی از شعر حافظ داشته باشیم.
به نظر می رسد با عنایت به اظهارنظر دونالد ترامپ – رئیس جمهور آمریكا – در خصوص این كه: «اگر ایران به آمریكایی ها یا دارایی های آمریكا حمله كند، ما ۵۲ سایت ایران (معادل ۵۲ گروگان آمریكایی كه ایران خیلی سال پیش گرفت)، و برخی دارای ارزش و اهمیت بالا برای ایران و فرهنگ ایرانی هستند را در تیررس داریم، و به این اهداف و خود ایران، به سرعت و به شدت حمله خواهد شد.» می توان گفت، در این شرایط و اظهار نظرهای رئیس جمهور آمریكا این شعر حافظ، وصف حال باشد.