نشست هم اندیشی عروسك سازان برگزار شد بازگشت به خود از راه عروسك ها

به گزارش صد كادو در دومین نشست «هم اندیشی عروسك سازان»، در پنجمین جشنواره ملی اسباب بازی كانون چنین مطرح شد: استفاده از عروسك كمك می نماید تا افراد به هویت خودشان بازگردند.
به گزارش صد كادو به نقل از ایسنا، در این جلسه لیلا كفاش زاده، پژوهش گر سازمان میراث فرهنگی و فعال حوزه عروسك، ویدا ملكی، رئیس دبیرخانه شورای نظات بر اسباب بازی، آزاده بیات، داور چهارمین و پنجمین جشنواره ملی اسباب بازی، افسانه احسانی، احیاكننده عروسك های بومی و نیلوفر جلیلوند، طراح و عروسك ساز حضور داشتند.
ملكی با اشاره به این كه جشنواره اسباب بازی فرصتی برای گردهم آمدن عروسك سازان فراهم نموده است، اظهار داشت: من می دانم كه همه شما سفیران فرهنگی خوبی خواهید شد و دنیای عروسك ها را زنده خواهید كرد. من امیدوارم عروسك های شما در سال های آینده در خانه تك تك ایرانیان حضور پیدا كنند و جایگزین عروسك هایی باشند كه امروز ما نگرانی هایی در مورد تاثیرات آنها بر كودكان مان داریم.
سپس در این هم اندیشی تمام عروسك سازان خودشان و كارهای شان در حوزه عروسك سازی را معرفی كردند.
ثبت نحوه ساخت عروسك و فرهنگ وابسته آن در میراث فرهنگی
كفاش زاده، پژوهش گر سازمان میراث فرهنگی و عضو شورای كتاب كودك، در این نشست اظهار داشت: این كه می بینیم امروز به راحتی درباره عروسك سازی صحبت می شود، موضوعی كه در گذشته به سختی می توانستیم درباره آن حرف بزنیم، خودش جای خوشی دارد كه حالا در كانون پرورش فكری این همه عروسك ساز گردهم جمع شده اند.
او افزود: عروسكی در لیست میراث ناملموس فرهنگی ثبت می شود كه متعلق به یك قوم، فرهنگ و جامعه باشد. كسی ساخت این عروسك ها را به كسی آموزش نداده است. عروسكی است كه بازماندگان یك فرهنگ در ذهنشان ثبت كرده اند و متعلق به شخصی خاص نیستند.
كفاش زاده با اشاره به اینكه خود عروسك ها ثبت نمی شوند، اظهار داشت: در میراث روش ساخت اصیل و سنتی عروسك ها ثبت می شود، نه خود عروسك. بنا بر این به آن، فرهنگ ناملموس گفته می شود. در واقع ما روش ساخت عروسك و فرهنگ وابسته به آنرا ثبت می نماییم. به این معنا كه وقتی عروسك تركمن ثبت می شود، خواه ناخواه فرهنگ بازی دختر تركمن با این عروسك هم در كنارش به ثبت می رسد.
وی در ادامه توضیح داد: این عروسك ها به نام آن منطقه، روستا و شهری كه از دلش بیرون آمده اند، ثبت می شوند. برای ثبت هر كدام از این عروسك ها پرونده ای در میراث باز می شود كه یك نفر مسئول آن است و هیچگاه معلوم نمی گردد چه كسی كدام عروسك را ثبت كرده است.
كفاش زاده اشاره كرد: ثبت عروسك در میراث شرایط دیگری هم دارد، مثلاً اینكه عروسك باید منافاتی با فرهنگ نداشته باشد، باید با محیط زیست سازگار باشد، به توسعه پایدار زنان و كودكان كمك نماید و دارای قدمتی بیشتر از ۵۰ سال باشد.
حمایت از تولیدكنندگان عروسك در شورای نظارت بر اسباب بازی
ملكی، رئیس دبیرخانه شورای نظارت بر اسباب بازی، با اشاره به حمایت این شورا از عروسك سازان اظهار داشت: شورای نظارت بر اسباب بازی از سال قبل برای پشتیبانی از اسباب بازی سازان تخفیف ۵۰ درصدی برای ثبت عروسك در نظر گرفت.
او افزود: ما از تمام عروسك هایی كه به شورای نظارت بر اسباب بازی عرضه شد، استقبال كردیم، اما تفاوت ما با میراث فرهنگی در ثبت عروسك این است كه با ثبت هر عروسك به نام طراح، فرصت قانونی دفاع از حق طراحی را برایشان فراهم كردیم.
جایگاه عروسك در هویت سازی
احسانی، كارآفرین حوزه عروسك، در این جلسه اظهار داشت: دغدغه اصلی ما فرهنگ و طبیعت بود، بدین سبب باید شغلی برای افراد ایجاد می كردیم كه با فرهنگ و محیط زیست سازگار باشد. گروه ما هیچ كاری برای احیا یا بازسازی عروسك های قدیمی انجام نداده است، ما فقط به سازندگان كمك می نماییم كه این هنرها را به شكل قابل استفاده ای تولید كنند.
او افزود: ما از سال ۸۰ در گردشگری پایدار به این نتیجه رسیدیم كه استفاده از عروسك كمك می نماید تا افراد به هویت خودشان بازگردند. گردشگری پایدار در واقع گردشگری مسئولانه است.
الهام گرفتن از عروسك های ثبت شده در میراث فرهنگی
در بخش دیگری از این جلسه، بیات با اشاره به حضور گسترده عروسك ها در جشنواره اسباب بازی اظهار داشت: ما امسال توانستیم در این جشنواره بخش عروسك ها را به شكل جداگانه ای داوری نماییم. من به واسطه ارتباط كاری كه با موزه عروسك های ملل و عروسك های فرهنگ ایران دارم، خواسته ام این است كه ما به فرهنگ خودمان بازگردیم. به سراغ عروسك هایی برویم كه از حافظه تاریخی ما نشات می گیرند. چون خیلی از این فرهنگ ها در معرض فراموشی قرار دارند.
او اشاره كرد: روش ساخت این عروسك ها كه در میراث فرهنگ ثبت شده اند، می تواند منبع خوبی برای الهام ما در عروسك سازی باشد. لازم نیست حتما به بازآفرینی عروسك های قدیمی روی بیاوریم. حتی استفاده كردن از این روش های ساخت می تواند به ما كمك نماید. چون تمام این عروسك ها شناسنامه و عقبه تاریخی دارند.
جلیلوند، فعال حوزه عروسك درباره ثبت انجمن طراحان عروسك ها اظهار داشت: عروسك سازان چه آن هایی كه عروسك خلاقانه تولید می كردند یا حتی كپی كار بودند، جایی برای این كه كنار هم باشند نداشتند. جایی كه خواسته های خودشان را به گوش مسئولان برسانند. ما پارینه نخستین جلسه عروسك سازها را داشتیم و درباره تشكیل انجمن صحبت كردیم.
او افزود: به خاطر مشكلاتی كه در میان راه به آنها برخورد كردیم، ثبت انجمن به تعویق افتاد. چون وزارت كار شرایطی دارد كه برای ثبت انجمن مهم می باشد. من در طول این یك سال تمام تلاشم را كردم تا این مسائل حل شوند. در این یك سال اتفاقات مختلفی افتاد.
بنا بر گزارش روابط عمومی و امور بین الملل كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان، جلیلوند با نقطه عطف خواندن جشنواره اسباب بازی اظهار داشت: این جشنواره نقطه عطفی برای این اتفاق بود كه عروسك سازان وارد دنیای واقعی بشوند. امیدوارم حضور در این جشنواره تجربیات خوبی برای تان به همراه داشته باشد. هم اكنون كارگروه عروسك در انجمن تولیدكنندگان اسباب بازی ایران راه اندازی كردیم. من بعنوان مدیر كارگروه انتخاب شدم و امیدوارم این كارگروه روند درستی برای مان به ارمغان بیاورد.
پنجمین جشنواره ملی اسباب بازی با شعار «تمرین زندگی» از ۷ تا ۱۳ دی ۱۳۹۸ همه روزه از ساعت ۹ تا ۱۹ میزبان علاقه مندان در مركز آفرینش های فرهنگی هنری كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب تهران خواهد بود.