فقط می گوییم سلفی بد است اما نمی گوییم چرا !

صد كادو: «جوان هایی را می بینیم كه مدام از خود سلفی های ناجور می گیرند و آنها را در صفحات مجازی شان منتشر می كنند، عكسهایی كه می تواند در زندگی و آینده آنها تأثیرگذار و به صورتی حتی خطرناك باشد. با این وجود هیچ كس توجه نمی كند كه چرا جوان ها این كار را می كنند و اصلاً برای كسی مهم نیست. تنها می گوییم كه این كار بد است و این افراد گرفتار خودشیفتگی هستند. ولی چرا گرفتار خودشیفتگی شده اند را نمی دانیم.»
اینها قسمتی از سخنان یك عكاس در مصاحبه با ایسناست.
با ورود گوشیهای هوشمند به دنیای مدرن امروز كم كم دوربین های سلفی باز به امكانات موبایل ها اضافه گردید، به شكلی كه دیگر برای عكس گرفتن نیازی نبود از كسی درخواست نماییم و تنها با نگاه به دوربین سلفی می توانستیم عكسی كه می خواهیم را در هر موقعیتی ثبت نماییم. دوربین های سلفی این توانایی را به ما می دهند كه به عكسی كه از خود می گیریم واقف باشیم ولی نكته كلیدی امر اینجاست كه گاهی بارها باید تلاش نماییم تا یك عكس خوب و دلخواه بگیریم. این امر می تواند زمان زیادی را در طول یك روز از ما بگیرد كما اینكه امروزه شاهدیم خیلی از افراد ساعت ها برای ثبت یك عكس صرف می كنند. در طول این سال ها شاهد بوده ایم كه افراد زیادی در دنیا برای سلفی گرفتن لطمه دیده یا جان خودرا از دست داده اند. در همین راستا تصمیم گرفتیم نظر بعضی از عكاسان را جویا شویم و به صورتی به بحث لطمه پذیری این امر بپردازیم.
مسعود زنده روح عكاس بیان می كند كه ما امروزه در یك دنیای مدرن و پرسرعت زندگی می نماییم به شكلی كه همه چیز مدام در حال تغییر است، حال در این دنیای مدرن همه چیز به فردیت ختم می شود و آدم ها خیلی از مشكلات خودرا بوسیله اینترنت حل می كنند و دیگر خیلی با یكدیگر تعامل متقابل ندارند.
او ادامه می دهد: امروزه زندگی های ما شخصی شده و طبیعتاً وقتی كه این اتفاق رخ می دهد چیزی مثل عكاسی كه یك امر كاملاً شخصی است تحت تأثیر قرار می گیرد. وجود دوربین در موبایل تحولی روی سیستم ایجاد تصویر در دنیا به وجود آورد كه هیچ گاه نمی توانیم از آن فاصله بگیریم، آنرا حذف نماییم و یا حتی با آن مخالفت نماییم.
زنده روح بیان می كند كه كارخانه ها و شركت های تولید موبایل به جهت اینكه مردم بتوانند به چگونگی عكسی كه می گیرند واقف باشند و به صورتی بتوانند به تنهایی مشكلاتشان را حل كنند دست به ساخت گوشیهای موبایل با دوربین سلفی زدند.
او اضافه می كند: البته دوربین های سلفی خاصیت دیگری هم دارند؛ به شكلی كه می توان با استفاده از آنها در فاصله های دور به صورت تصویری با یكدیگر صحبت كرد. همین طور یكی دیگر از خاصیت های دوربین های سلفی مثلاً در موبایل های جدید آیفون این است كه می توان بوسیله میمیك و خاصیت های چهره افراد شخصیت سازی كرد و انیمیشن ساخت.
زنده روح معتقد می باشد كه فناوری های نوین در حال اتفاق افتادن است و هیچ گاه نمی توان از آنها گذشت و اظهار داشت كه صرفاً تأثیرات مخرب دارند.
وی در همین راستا بیان می كند: تكنولوژی مثل ابزاری همانند كارد یا چاقو است؛ به شكلی كه اگر این ابزار را در زندگی نداشته باشیم خیلی از كارهایمان لنگ می ماند حالا یكی می تواند با استفاده از چاقو یك نفر را بكشد یا زخمی كند ولی نمی توان چاقو را تنها به خاطر این خاصیت بدش كنار گذاشت.
این عكاس ادامه می دهد: سلفی گرفتن باز به همین گونه است و می توان از آن استفاده خوب یا بد كرد، درواقع نوع استفاده از هر ابزاری شدیداً به خصوصیت روانشناسی افراد بر می گردد. هم اكنون با عنایت به تحقیقات پژوهشگران بر روی سوژه سلفی گرفتن مشخص شده افرادی كه در روز تعداد زیادی سلفی از خود به ثبت می رسانند گرفتار خودشیفتگی هستند و ما این معضل را در فضاهای مختلف مجازی بارها دیده ام.
او بیان می كند كه وقتی از كسی عكس می گیریم، سوژه ما بلافاصله می خواهد عكس خودرا ببیند چون نتوانسته به نقاط درونی و چیزی كه در ذهن عكاس هست ورود كند.
زنده روح ادامه می دهد: ولی وقتی فرد سلفی می گیرد می داند كه دارد چه می كند، درواقع در این حالت او هم عكاس است و هم سوژه عكاسی. به نظر من اینكه یك نفر برای خودش یك سوژه باشد و خودرا در موقعیتی كه حضور دارد به نمایش بگذارد امر جذابی است.
او درباره ثبت روزانه تصاویر از زندگی شخصی خود در فضاهای مجازی می گوید كه نقاط و مسیرهای جدیدی است كه خیلی ها از آن استفاده می نمایند و آنرا دوست دارند.
این هنرمند اضافه می كند: دنیای امروز همین است. باید بپذیریم كه مردم گزارش روزانه خودرا جمع می كنند و به اشتراك می گذارند. حال این گزارش روزانه چه به صورت سلفی است یا هر چیز دیگر. بعنوان مثال افرادی را می بینیم كه وقتی به رستوران می روند از غذایشان عكس می گیرند یا وقتی به خانه اقوام خود می روند با آنها عكس می گیرند و به اشتراك می گذارند. اسم اینها گزارش روزانه است. آدم ها در دنیا از خود گزارش روزانه ثبت می كنند حال دوربین به سمت خود آنهاست یا به سمت موضوعاتی كه مقابل آنهاست.
زنده روح می گوید كه می توان به گزارش روزانه افراد با عینك گرایش های فردی، روانشناسی، اقتصادی یا اجتماعی نگاه كرد؛ درواقع با كار كردن بر روی تمایلات شخصی افراد جهت ثبت عكس در فضای مجازی می توان نكات آموزشی و تربیتی زیادی را ایجاد كرد.
او ادامه می دهد: متأسفانه ما فقط بلدیم مخالفت نماییم یا از كنار سوژه بگذریم. گرچه كه می توان بررسی كرد كه چرا پوزیشنی به نام عكس فیس بوكی یا اینستاگرامی به وجود آمده؟ برای اینكه بارها دیده ایم كه وقتی افراد قصد گرفتن یك عكس سلفی دارند، قیافه های عجیب غریب به خود می گیرند. در صورتیكه اگر فرد دیگری دوربین را به سمت آنها بگیرد شكل ایستادن و ژست آنها فرق خواهدنمود. اینها همه اتفاقاتی است كه در عكاسی در حال رخ دادن است و آنقدر سرعت آن بالاست كه بعداً جمع كردنش سخت خواهد شد.
زنده روح با تاكید بر اینكه تمام این موارد از دیدگاه های مختلف روانشناسی و تربیتی قابل بررسی است، اضافه می كند: چند بار تاكنون شنیده اید افرادی كه قصد سلفی گرفتن داشته بخاطر خطرناك بودن آن محل مرده یا لطمه دیده اند؟ سلفی تا این حد مهم شده كه سال قبل حداقل سه یا چهار نفر بخاطر آن مردند. بعنوان مثال فرد می خواهد به بالای یك برج برود و ضمن انجام دادن حركتی خاص سلفی بگیرد ولی بعد به ناگاه می افتد و می میرد. به سادگی نمی توان از این مساله گذشت چون محصول دنیای مدرن امروزی است.
بارها دیده ایم كه افراد مشهور و صاحب نام در صفحات مجازی خود عكسهایی در حال انجام یك كار خیر و یا صحنه هایی عجیب غریب منتشر نموده اند. در این باره باز از او سوال می نماییم. در پاسخ می گوید: این امر هم به سوژه خودشیفتگی برمی گردد و از سویی باز به خاطر رفتار اجتماعی ماست. من نمی توانم این مساله را نفی كنم یا بگویم كار خوبی است. رفتار خودشیفتگی درون جامعه وجود دارد و ریشه ای است.
این عكاس اضافه می كند: گرچه كه در كشورهای خارجی افرادی مثل آنجلینا جولی كه شخصیت های جهانی هستند به دورترین منطقه های آفریقا سفر می كنند ولی عكسی از خودشان در صفحات مجازی منتشر نمی كنند. تصاویری هم كه منتشر می شود خبرنگاران از آنها می گیرند البته آنها باز به موقعیت اجتماعی خود فكر می كنند ولی جار و جنجال برای كاری كه می كنند راه نمی اندازند.