میهمان نوازی را ثبت ملی كرده اید؟

به گزارش صد كادو میهمان نوازی را همیشه جزو خصایص ایرانیان می دانیم، خصلتی كه در هر زمان و در هر مناسبت و جشنی و حتی حالا كه گردشگری بابِ میل ایرانیان و خارجی ها شده، نخست با آن به خود افتخار می نماییم، اما شاید باید میهمان نوازی در زمان بروز سختی در زندگی مردم بیشتر مورد توجه قرار گیرد، به خصوص در جنوب و دیگر بخش های كشور كه این روزها با سختی لحظه ها را می گذرانند.
به گزارش صد كادو به نقل از ایسنا، ملی شدن این خصلت ایرانیان در لیست میراث ناملموس كشور، می تواند ریشه های محكم آنرا برای همیشه بین مردم و نسل جوان تر مستحكم تر كند، هر چند، سال های قبل تر میراث فرهنگی بعنوان متولی ثبت میراث ناملموس، پرونده ای ابتدایی برای «مهمان نوازی» ایرانیان به پیشنهاد رحمانی موحد معاون سابق گردشگری در دست تهیه داشت، اما به علتی نامعلوم تكمیل و عرضه ی ان در شورای ثبت میراث ناملموس اتفاق نیفتاد.
یا در طول چند سال قبل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با برگزاری چند جشنواره در باب میهمان نوازی به این پس از اخلاق مردم كشور پرداخت، ولی آن هم در نقطه ای متوقف گردید.
اما میهمان نوازی و ابعاد آن در كشور و به خصوص در بخش های جنوبی كشور از كجا نشات گرفته اند.
شبان میرشكرایی – پژوهشگر فرهنگ عامه – سبقه ی میهمان نوازی در كشور و به خصوص در بخش جنوبی كشور را در سه بخش اقلیمی، فرهنگی و خطه ی فارس بررسی می كند.
وی در گفتگو با ایسنا اظهار می كند: ما در یك موقعیت جغرافیایی قرار داریم، گویی در یك چهارراه جهانی هستیم، چون تمام راه های مواصلاتی شرق به غرب و شمال به جنوب از این منطقه عبور می كند، برای عبور از خشكی و رفتن از قاره افریقا به قاره اروپا باید از این منطقه عبور كرد، جائی كه راه ابریشم از آن عبور می كند.
او با بیان این كه میلیون ها سال پیش وقتی انسان برای اولین بار وارد آسیا شد میلیون ها از همین منطقه عبور كرد، سرزمین فارس را یك نقطه ی بسیار استرتژیك در كره زمین می داند كه جزء لاینفك اقلیم و زندگی رمدم بوده و بنابراین از ابتدا هم با بحث میهمان مواجه بوده است و تاكید می كند: ازاین رو میهمان نوازی جزو آداب ورسوم مردم این خطه است.
وی نوروز بعنوان پدیده ای ثبت جهانی شده و دارای یك ارزش فراملی كه به واسطه ی جنبه های صلح، دوستی، مهربانی و پیوندهای انسانی، اقوام مختلف را در كنار هم قرار می دهد، می گوید: هر منطقه و هر شخص رنگ و بوی خویش را در نوروز دارد، ازاین رو نوروز هم یك گوناگونی در وحدت موضوعی را كنار یكدیگر قرار داده است.
این مردم شناس با اشاره به این كه میهمان شدن و میهمان پذیر بودن در نوروز به صورت ذاتی وجود دارد، تاكید می كند: این پدیده انسان ها و اقوام را كنار هم قرار می دهد.
میرشكرایی با اشاره به قرار گرفتن محوطه ی تاریخی – طبیعی مانند تخت جمشید در منطقه شیراز كه در سرزمین ایران كهن و به خصوص در دوره هخامنشی محل برگزاری جشن ها و مراسم هایی نوروز بوده، می گوید: در زمان نوروز و جشن های مختلف مردم به تخت جمشید می رفتند، ازاین رو مردم در این منطقه با میهمان و میهمان نوازی هم آشنا شدند.
او اما دخیل بودن شهرهای مختلف كشور در میهمان نوازی را امری رایج در طول دوره های مختلف تاریخی می داند و می گوید: از بُعد تاریخی تبریز، شیراز، رشت، كرمانشاه، اصفهان و حاشیه خلیج فارس و به صورت شاخص هرمزگان بعنوان یك نقطه استراتژیك و مهم این خصیصه میهمان نوازی را همیشه با خود همراه داشته اند.

مهمان نوازی در شیراز قدمت دارد
امان الله قرائی مقدم – جامعه شناس – نیز در گفتگو با ایسنا ریشه ی میهمان نوازی را تاریخی و باقی مانده از دوره های باستانی می داند و می گوید: این خصلت از دیدگاه ملی، فرهنگ ملی و فرهنگ مذهبی در میان جامعه ایرانی ریشه دارد.
او با اشاره به اصالت قدیمی بحث كمك، یاری و مساعدت مردم ایرانی در دنیا و به خصوص در كشورمان، كه در روستاها به «یاوری» مشهور است، اظهار می كند: یاوری در روستاهای كشور ریشه تاریخی دارد، در گذشته حتی برخی روستاها مكانی با نام «خیرات» داشته اند، ساختمانی برای فقرا و مستمندان. ازاین رو می توان گفت ایرانیان با این حُسن، بزرگ شده اند و از دامن مادر و پدر و سفارشاتی كه در فرهنگ ملی بوده به این ضرب المثل رسیده اند «تو نیكی میكن و در دجله انداز كه ایزد در بیابانت دهد باز»
او با اشاره به ابیاتی از سعدی و حافظ كه زادگاه شان در شهر شیراز است، هم می گوید: این اتفاق در شیراز قدمت دارد همان گونه كه سعدی می گوید؛ ««بنی آدم اعضای یكدیگرند/…».
قرائی مقدم با تاكید بر این كه این خصایص جزو خصوصیت فرهنگی ماست، تاكید می كند: خوشبختانه هنوز این خصوصیت فرهنگ ما گم نشده است، چون فرهنگِ مادی نیست كه به مادیات بچسبد. امروز آن در شهرهای مختلف مانند مازندران، گلستان، لرستان، ایلام و خوزستان به خوبی خویش را نشان داده است.