در تشریح چالش های ترویج علم در جامعه مطرح شد تنها یك موزه فناوری اهداف ترویج علم را محقق نمی كند، ترویج علم در اسناد بالادستی بهتر دیده شود

صد كادو: رییس انجمن ترویج علم ایران در نشست چالش های ترویج علم در جامعه به مرور بعضی از این چالش ها پرداخت و تصریح كرد: ترویج علم رویكرد علمی، اجرایی، آموزشی، پژوهشی و نظارتی بوده و چنانچه یكی از این موارد را نداشته باشد، تنها یك فرآیند اجرایی می باشد كه تحقق اهداف آن ممكن نخواهد بود.
به گزارش صد كادو به نقل از ایسنا، اكرم قدیمی امروز در این نشست كه در دومین روز از جشنواره علمی – دانشجویی روز علم در خدمت صلح و توسعه در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران برگزار شد، سوژه ترویج علم را دارای چالش های بسیار و نیازمند كسب شناخت آگاهی پیرامون آن دانست و اشاره كرد: چند دهه از مطرح شدن سوژه ترویج علم در ایران می گذرد و در این عرصه آنچه بدون تغییر باقی مانده، رویكرد یا فعالیت های داوطلبانه در ترویج علم است.

وی در همین زمینه ترویج علم را یكی از راهكارهای مقابله با چالش های حاصل از ناآگاهی عنوان نمود و افزود: كاهش آلام جامعه در سایه اجرای برنامه های ترویج علم محقق میگردد كه این باز خود مستلزم آموزش، همبستگی و باور به امكان بهبود جهان كنونی است.

رییس انجمن ترویج علم ایران سپس به چند تعریف از ترویج علم پرداخت و تشریح كرد: در یك تعریف ترویج علم یك پارادایم است كه پیاده شدن آن در جامعه ای همچون ایران در گروی تحلیل نقاط ضعف و كاستی های آن خواهد بود.

قدیمی افزود: ترویج علم كه از آن تحت عنوان افزایش درك عمومی از علم، عمومی سازی علم و همگانی سازی علم باز یاد می شود، همین طور می تواند به عنوان فعالیت در حیطه عمومی تعریف شود كه نهادهای مختلفی شامل اقتصادی، فرهنگی و مدنی در آن مشاركت دارند.

وی با اشاره به این كه ترویج علم در دهه ۹۰ از مفهوم صرف به فرآیند تبدیل گشته است، این فرآیند را دارای سه مرحله درك علم، پذیرش و مشاركت در آن دانست و اظهار نمود: در كشورهای پیشرفته اجتماعی شدن علم و مرحله مشاركت عموم در آن محقق شده است.

رییس انجمن ترویج علم ایران زمان ورود دولت ها به عرصه ترویج علم را دهه ۹۰ میلادی اعلام نمود و اظهار داشت: از این زمان تحول عمیقی در عرصه ترویج علم به وجود آمده است.

قدیمی، آغازین گام در عرصه فوق را تقویت باور و اعتقاد عمومی به همگانی كردن علم دانست و اضافه كرد: رسانه ها، نخبگان، دانشگاه و مدارس همچون نهادهایی هستند كه وظیفه ترویج علم را برعهده گرفتند.

رییس انجمن ترویج علم ایران با اشاره به اشكال جدید ترویج علم در زمان كنونی همچون فروشگاه ها و پارك های علمی، كنفرانس ها و موزه ها تصریح كرد: ترویج علم در قرن ۱۸ و ۱۹ تنها به چاپ دستاوردهای علم و مشاركت داوطلبین این حوزه محدود می شد.

وی ریشه های ترویج علم ایران را شروع به كار رادیو و گزارش قدم گذاشتن به ماه نسبت داد و اظهار نمود: هم اكنون ترویج علم بیشتر مورد اقبال جامعه قرار گرفته است.

قدیمی، استمرار ترویج علم را سبب تقویت تفكر علمی و خردگرایی دانست و اظهار داشت: ترویج علم در نهایت به توسعه جوامع كمك می نماید.

ردیف بودجه مستقلی به ترویج علم اختصاص داده نشده است

رییس انجمن ترویج علم ایران به برخی چالش ها در این عرصه پرداخت و توضیح داد: چالش نخست ابهام در واژه و مفهوم ترویج علم است.

وی با بیان این كه در اسناد بالادستی كشور به شكل غیرمستقیم به ترویج علم اشاره شده است، افزود: بتازگی اشاره كوتاهی به سوژه ترویج علم تحت عنوان “مردمی سازی علم” در برنامه ششم توسعه آمده است كه امیدواریم در اسناد بعدی بهتر به این سوژه پرداخته شود.

قدیمی همین طور به چالش منابع شامل مادی و حمایتی اشاره و اشاره كرد: ردیف بودجه مستقلی به ترویج علم اختصاص داده نشده است.

تنها یك موزه علم و فناوری نمی تواند اهداف ترویج علم را محقق كند

وی همین طور از نبود تجهیزات در جایگاه خودشان انتقاد و اشاره كرد: تنها یك موزه علم و فناوری نمی تواند اهداف ترویج علم را محقق كند.

رییس انجمن ترویج علم ایران با بیان این كه مخاطبان ترویج علم تعریف نشده هستند، گستره آنها را وسیع توصیف و اشاره كرد: هر مخاطبی نیاز به برنامه جداگانه ترویج علم دارد.

قدیمی در همین زمینه ابزارهای ترویج علم در جامعه را محدود دانست و تصریح كرد: رسانه ها نقش مهمی را در این عرصه چه عنوان ابزار و چه بعنوان نهاد بازی می كنند، در حالیكه اثرگذاری كمتر آنها را شاهد می باشیم.

قدیمی متنوع نبودن روش ها، عدم استفاده از صنعت فرهنگی (ساخت فیلم و انیمیشن)، سیستم های ناهمگون و فقدان حفظ لزوم ترویج علم در بین سیاست گذاران را برخی دیگر از چالش های این عرصه برشمرد و اظهار نمود: پیاده سازی ترویج علم باید با عنایت به محیط تاریخی صورت گیرد، این در شرایطی است كه معمولا در محیط های غیرمدرن با چالش سخت باوری درباب پذیرش فرهنگ علمی روبه رو هستیم.

انتقاد از تفكیك نشدن الگوی آموزش در مدارس و مشغله دائمی دانش آموزان

رییس انجمن ترویج علم ایران ذیل چالش سیستم های ناهمگون از عدم تفكیك الگوی آموزش در مدارس و مشغله دائمی دانش آموزان انتقاد نمود و اظهار داشت: همین طور باید توجه داشت كه در این عرصه با جزیره ای بودن فعالیت ها و كمبود بودجه مواجه هستیم كه در این زمینه باید هم افزایی و شبكه سازی صورت گیرد.

وی درانتها درك از ماهیت، هدف، توانایی و محدودیت های ترویج علم را ضروری دانست و اشاره كرد: ترویج علم رویكرد علمی، اجرایی، آموزشی، پژوهشی و نظارتی بوده و چنانچه یكی از این موارد را نداشته باشد، تنها یك فرآیند اجرایی می باشد كه تحقق اهداف آن ممكن نخواهد بود.