مهاجرت در كشور ما به فرهنگ تبدیل گشته است؟

صد كادو: یك مدرس دانشگاه اظهار داشت: فرهنگ مهاجرت هنوز عمومیت پیدا نكرده است اما این مورد در قشر جوان تحصیل كرده دانشگاهی بعنوان یكی از گزینه های مهم زندگی در كنار ازدواج مطرح گردیده است.
رسول صادقی در گفت وگو با ایسنا، درباره مهاجرت كه كم كم در حال تبدیل به یك فرهنگ است، اظهار نمود: مسئولان باید بحث مهاجرت را جدی بگیرند چونكه مسئله سرمایه انسانی در بین است و بخش قابل توجهی از این سرمایه نیروی جوان و تحصیل كرده كشور ما هستند كه عموما از ایران مهاجرت می كنند یا این مورد را در برنامه زندگی شان قرار داده اند. زمانی كه این مورد تبدیل به موج و جریان شود، بحث فرهنگ مهاجرت اتفاق می افتد.
او افزود: مدتی پیش یكی از دوستان من كه مدرس زبان در یكی از مؤسسه ها است، اظهار می كرد این روزها نسبت به گذشته سرش شلوغ تر شده، چونكه همه به فكر رفتن هستند و او باید شب و روز به شكل خصوصی و غیر خصوصی زبان انگلیسی تدریس كند. این مورد نشان داده است تمایل به مهاجرت افزایش پیدا كرده و تبدیل به اقدام شده است.
این جمعیت شناس با اشاره به اینكه آمار و اطلاعات دقیقی از موج جدید مهاجرت ها وجود ندارد، اعلام نمود: اما آنچه در اطراف می بینیم مبین آن است كه در چند ماه اخیر خیلی از مردم بخصوص جوانان تحصیل كرده به مهاجرت تمایل پیدا كرده اند. البته قبل از این هم بر مبنای پیمایش های ملی كه انجام شده بود، تمایل بالای مردم بخصوص جوانان را به مهاجرت نشان می داد.
صادقی با اشاره به اینكه این تمایل هم تحت تاثیر یكسری شرایط قرار می گیرد، اضافه كرد: مردم بر مبنای تاثیرات حال حاضر تصمیم می گیرند كه برنامه مهاجرت خویش را به اقدام تبدیل كنند. با عنایت به شرایط اقتصادی، بحث بیكاری و احساس نا امنی كه افراد دارند، بسیاری نمی توانند برای فردای خود برنامه ریزی كنند چونكه نمی دانند مقرر است چه اتفاقی در كشور بیفتد. این مورد ها تمایلاتی كه مردم برای مهاجرت داشته اند را از بالقوه به بالفعل تبدیل می كند.
او اظهار نمود: بعضی از دانشجویان من كه تا چند وقت پیش برنامه ای برای مهاجرت نداشتند حالا آغاز به خواندن زبان و گرفتن مدرك در این زمینه كرده اند. متاسفانه مجموعه شرایطی كه اتفاق افتاده، چنین وضعیتی در جامعه بوجود آورده است. هر چند كه مهاجرت می تواند برای افراد یك فرصت باشد تا به دنبال شرایط بهتر زندگی باشند و قابلیت ها و پتانسیل های خویش را نشان دهند و پیشرفت كنند.
این مدرس دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، اظهار داشت: اگر افرادی كه مهاجرت می كنند احساس تعلق اجتماعی بالایی به جامعه خود داشته باشند، می توانند پس از مهاجرت، ظرفیت ها و پتانسیل هایی را كه كسب می كنند، به جامعه خود هم برگردانند. مهاجرت ایرانی ها از نوع مهاجرت های بی بازگشت یا با بازگشت كم است و درصد افرادی كه بر می گردند بسیار پایین است بنابراین ما به خوبی نتوانستیم از فرصت مهاجرهای بین المللی خودمان استفاده نماییم.
صادقی افزود: اما بعضی از كشورها همچون چین و هند كه درگیر موج های مهاجرتی بودند از چنین ظرفیت هایی استفاده كردند و زمینه های بازگشت و هم چرخش نخبگان خویش را فراهم كردند و به توسعه رسیدند. اما تمایل بازگشت ایرانی هایی كه مهاجرت می كنند به كشور خودشان بسیار پایین است.
این جمعیت شناس با اشاره به اینكه البته با وجود مسائل و مشكلات اقتصادی بسیاری كه در سطح كشور وجود دارد، زندگی در جریان است، افزود: شبكه های اجتماعی بار منفی بسیاری در این زمینه منتقل می كنند كه سبب شده امید اجتماعی بیش از پیش پایین بیاید و از سوی دیگر شاهد كاهش اعتماد اجتماعی باشیم. در چنین شرایطی تعلقات فرهنگی- اجتماعی نسل جدید در خانواده كه وطن در آن مفهوم پیدا می كند كاسته می شود.